Nadczynność przytarczyc - objawy i leczenie

Nadczynność przytarczyc - co to jest nadczynność przytarczyc?

Nadczynność przytarczyc to coraz częściej wykrywana choroba związana z nadmierną produkcją hormonu o nazwie parathormon (PTH). Jest on produkowany przez przytarczyce - drobne gruczoły w licznie 4-6 leżące, jak sama nazwa mówi, w okolicy tarczycy. Rolą parathormonu jest zwiększenie stężenia wapnia w płynach zewnątrzkomórkowych, co robi poprzez:

• "odwapnianie" kości
• zwiększanie aktywacji witaminy D3 a przez to zwiększanie wchłaniania wapnia w jelitach,
• zmniejszanie wydalania wapnia przez nerki (jednocześnie zwiększa wydalanie fosforanów)
• W nadczynności przytarczyc mamy zatem do czynienia z:
• podwyższonym stężeniem parathormonu,
• podwyższonym stężeniem wapnia
• obniżonym stężeniem fosforanów.

Nadczynność przytarczyc - jakie są przyczyny nadczynności przytarczyc?

Pierwotna nadczynność przytarczyc, której przyczyny leżą w samych gruczołach, może być spowodowana obecnością łagodnego gruczolaka (guza) lub przerost przytarczyc. Rzadziej jest ona wynikiem rozwoju aktywnego hormonalnie raka przytarczyc. Zarówno przerost, jak i guzy przyczyniają się do nadmiernego wydzielania PTH. W 90 proc. przypadków diagnozuje się tzw. postać sporadyczną PNP. Reszta przypadków ma charakter wrodzony - genetyczny (np. mutacje genu CaSR, kodującego powierzchniowe receptory wrażliwe na stężenie wapnia).
Wtórna nadczynność przytarczyc, czyli długotrwałe nadmierne pobudzanie przytarczyc, jest powikłaniem chorób, które powodują spadek poziomu wapnia we krwi. Gdy stężenie tego pierwiastka we krwi spada, prawidłowo działające przytarczyce otrzymują sygnał do produkcji hormonu PTH. Jednak wytwarzają go za dużo i w konsekwencji poziom wapnia niebezpiecznie wzrasta. Do tego procesu dochodzi zwykle w przebiegu chronicznej niewydolności nerek, zwłaszcza u pacjentów poddawanych przez długi czas dializom. Wzrost stężenia PTH w krążeniu może być spowodowany także przez upośledzone wchłanianie wapnia z jelit.

Nadczynność przytarczyc – jakie są objawy nadczynności przytarczyc?

Podejrzenie wystąpienia nadczynności przytarczyc mogą nasunąć następujące objawy obserwowane przez pacjenta i jego bliskich:

• chory odczuwa osłabienie, towarzyszą mu bóle kostno–stawowe i mięśniowe,
• nawet niewielki uraz może prowadzić do złamań kręgosłupa lub żeber (są to tzw. złamania patologiczne).
• pacjent ma gorszy nastrój, który może przejść w depresję,
• zdarza się, że w obrębie dziąseł rozwija się guz, tzw. nadziąślak.
• może wystąpić kamica nerkowa,
• kamienie zawierające wapń mogą się również tworzyć w drogach żółciowych i przewodach trzustkowych,
• Nadmiar wapnia we krwi może prowadzić do wystąpienia nadciśnienia tętniczego i zaburzeń rytmu serca,
• parathormon pobudza wydzielanie kwasu żołądkowego.

Powyższe objawy bardzo rzadko występują wszystkie na raz. Często pacjent ma dolegliwości płynące z jednego narządu. Nadczynność przytarczyc może również rozwijać się skrycie, nie powodując żadnych dolegliwości.

Nadczynność przytarczyc – jak przebiega leczenie nadczynności przytarczyc?

Leczenie ma na celu usunięcie nadczynności przytarczyc. Gruczolaki przytarczyc usuwa się chirurgicznie, natomiast wtórną nadczynność przytarczyc leczy się farmakologicznie. Ponadto zaleca się spożywanie diety ubogowapniowej (z ograniczeniem mleka i jego przetworów) oraz wypijanie dostatecznie dużej ilości płynów w celu niedopuszczenia do tworzenia się kamieni nerkowych. Przeciwwskazane są potrawy ostre i mocno przyprawione, które mogą drażnić żołądek i sprzyjać powstawaniu wrzodów.
Leczenie farmakologiczne nadczynności przytarczyc polega na podawaniu diuretyków, zwiększających wydalanie sodu i wapnia. W leczeniu przełomu hiperkalcemicznego podaje się kalcytoninę (hormon produkowany przez komórki C tarczycy, który obniża stężenie wapnia w surowicy), sterydy i bisfosfoniany.
Leczenie wtórnej nadczynności przytarczyc polega na ograniczeniu przyjmowania fosforanów w diecie, suplementacji aktywną formą witaminy D, stosowaniu leków wiążących fosforany w przewodzie pokarmowym (różnego rodzaju węglany wapnia).

W celu umówienia się na konsultację u endokrynologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337