Borelioza - objawy i badania

Co to jest borelioza i jakie są jej przyczyny?

Borelioza to przenoszona przez kleszcze choroba bakteryjna. W Polsce rocznie diagnozuje się ok. 10-13 tysięcy nowych przypadków tego schorzenia. Szacuje się jednak, że ze względu na podstępny przebieg choroby, trudno ją zdiagnozować i wielu chorych nie ma nawet świadomości infekcji. Prawidłowa diagnoza jest ogromnie ważna - im wcześniej borelioza zostanie wykryta, tym łatwiej jest ją całkowicie wyleczyć.

W Polsce, ok. 30% wszystkich kleszczy przenosi boreliozę, ukąszenie przez kleszcza nie oznacza więc, że na pewno doszło do zakażenia. Nie da się też dokładnie określić minimalnego czasu, jaki kleszcz musi przebywać w skórze człowieka, aby doszło do transmisji bakterii. Niektórzy badacze wskazują, że potrzebne jest minimum 24-48 godzin, a inni, że wystarczy zaledwie kilka godzin. Należy również podkreślić, że większość chorych na boreliozę nie pamięta ukąszenia przez kleszcza - ukłucie to jest zazwyczaj bezbolesne, dzięki substancji znieczulającej wydzielanej przez tego pajęczaka. Ponadto, kleszcze cechują się bardzo niewielkimi rozmiarami - dojrzała postać ma kilkanaście milimetrów długości, a młodociana postać (w stadium nimfy) - zaledwie 2-3 milimetry. Można więc nie zauważyć ukąszenia na swoim ciele.
Najczęstsze miejsca wkłuć kleszcza to:

• wewnętrzna strona ud lub ramion,
• pachy,
• pachwiny,
• pośladki
• owłosiona skóra głowy.

Jakie są objawy boreliozy w zależności od fazy choroby?

Borelioza, bez względu na rodzaj i stopień zaawansowania atakuje tkankę łączną, mięśniową i nerwową.

Borelioza - faza wczesna

Pierwsze objawy choroby (faza wczesna miejscowa, ograniczona) rozwijają się w ciągu 1-3 tygodni od ukąszenia.
Mogą pojawić się objawy skórne boreliozy:
rumień wędrujący - zaczerwienienie o średnicy od kilku do kilkunastu centymetrów, może być lekko wypukłe, ciepłe, bolesne przy dotyku. Typowy rumień po ukąszeniu kleszcza jest jaśniejszy od środka. Uwaga! Rumień wędrujący występuje w ok. 30 proc. przypadków boreliozy (u dzieci tylko w 10 proc.).
pseudochłoniak boreliozowy, będący niebolesnym naciekiem zapalnym w miejscu pokąsania przez kleszcza, jest alternatywnym obrazem klinicznym pierwszej fazy boreliozy. Występuje głównie na płatku ucha, sutku lub na mosznie.
W tej fazie mogą pojawić się objawy grypopodobne. Jeśli nie zostaną podane antybiotyki, borelioza przechodzi w fazę rozsianą.

Borelioza - faza wczesna rozsiana

W ciągu 2 tygodni do kilku miesięcy pojawiają się objawy wtórne. W tej fazie krętki wędrują do różnych narządów, wykorzystując zarówno układ krwionośny jak i układ limfatyczny. Czasami ponownie pojawia się rumień wędrujący - zwykle jest ich kilka, ale są mniejsze, niż ten, który występuje w fazie pierwszej. Może wystąpić też:

• gorączka,
• bóle głowy,
• osłabienie,
• bóle mięśniowe.

Poza tym, w zależności od tego, gdzie zawędrują krętki, mogą wystąpić objawy kardiologiczne, okulistyczne (np. zapalenie tęczówki) czy neurologiczne (głównie porażenia nerwów).

Borelioza - faza późna

W tej fazie borelioza jest trudniejsza do zdiagnozowanie i leczenia, bo daje dość niespecyficzne objawy, a ukąszenia przez kleszcz zwykle po kilku latach nikt z nimi nie kojarzy. Przewlekła borelioza może być przez wiele lat utajona i nie dawać żadnych objawów, by w pewnym momencie niespodziewanie zaatakować np. układ nerwowy, oczy, mięśnie czy stawy. Może też dawać objawy skórne.
Nawet po wyeliminowaniu krętków, część chorych nadal skarży się na objawy sprzed leczenia. Nie znaczy to jednak, ze było ono nieskuteczne, a raczej o tym, że krętki poczyniły trwałe szkody w organizmie, uszkadzając czy to stawy czy inne narządy. Lista objawów, jakie daje borelioza przewlekła, jest długa.
Objawy przewlekłej boreliozy to m.in. objawy neurologiczne:

• gorączka
• dreszcze,
• bóle głowy,
• ból gardła,
• ból stawów,
• tiki mięśni,
• sztywność stawów.

Chory może podwójnie widzieć, mieć paraliż mięśni twarzy, zawroty głowy, problemy z mówieniem, orientacją przestrzenną.

Borelioza - objawy skórne

Do skórnych objawów boreliozy zaliczane są:

• rumień wędrujący,
• niebolesne zmiany zapalne w miejscu ukąszenia kleszcza (pseudochłoniak) - głównie na płatku ucha, sutku lub na mosznie,
• przewlekłe zanikowe zapalenie skóry - szaro-czerwone plamki na skórze, które spotykane są stosunkowo rzadko.

Borelioza układu nerwowego – objawy

Borelioza układu nerwowego, czyli neuroborelioza, stanowi natomiast 15-40 procent spośród wszystkich przypadków boreliozy, a jej objawy mogą pojawić się wiele lat po ukąszeniu przez kleszcza i narastają z czasem. Borelioza - objawy po latach:

• fibromialgia,
• drżenia mięśni,
• przeczulice,
• parestezje,
• bóle korzeniowe,
• niedowład wiotki,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenie mózgu,
• drgawki,
• porażenie nerwów czaszkowych,
• problemy z koncentracją i zaburzenia pamięci,
• objawy encefalopatii, czyli zaburzenia intelektu (otępienia) i zaburzenia charakterologiczne

O tym, jakie jeszcze mogą być objawy boreliozy przeczytasz w artykułach:

Boreliozowe zapalenie stawów - objawy, diagnostyka i leczenie
Borelioza limfatyczna - przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Powikłania po boreliozie - neurologiczne, stawowe, sercowe
Borelioza u dzieci – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie

Jakie badania się wykonuje by zdiagnozować boreliozę?

Badanie na boreliozę – test ELISA

Podstawowe badanie na boreliozę, czyli test ELISA, wykonywane jest na etapie wstępnej diagnostyki. Jest to oznaczenie konkretnych przeciwciał wykrywanych właśnie w przebiegu boreliozy. Są one wytwarzane przez układ odpornościowy, który stara się zwalczyć atakujące organizm czynniki chorobotwórcze.
Test ELISA to badanie pod kątem obecności we krwi przeciwciał IgG oraz IgM. Niestety jego skuteczność jest ograniczona, szczególnie we wczesnej fazie choroby, a wynik może być fałszywie negatywny lub fałszywie pozytywny. Z tego względu rezultaty testu ELISA powinny być weryfikowane testem Western Blot w następujących sytuacjach:

• gdy test ELISA potwierdzi zakażenie,
• gdy test ELISA jest niejednoznaczny,
• gdy test ELISA daje wyniki negatywny mimo występowania u pacjenta objawów sugerujących boreliozę.

Badanie na boreliozę – Western Blot

Podobnie jak ELISA, również badanie Western Blot obejmuje testy pod kątem przeciwciał IgG i IgM. Wykrywalność patogenów przenoszonych przez kleszcze jest w przypadku testu Western Blot o wiele wyższa. Długo czeka się jednak na wyniki (do 6 tygodni),

Badanie PCR na boreliozę

Inną metodą diagnostyczną na wykrycie boreliozy są techniki biologii molekularnej, czyli PCR. Oznacza to, że obecność krętków kleszczowych w organizmie pacjenta wykrywa się na podstawie testu DNA. Badanie PCR ma wysoką czułość i umożliwia skuteczne wykrywanie materiału genetycznego bakterii wywołujących boreliozę. Może jednak dawać wynik fałszywie pozytywny, jeśli w organizmie obecne są martwe patogeny.
Wykonanie badania PCR jest wskazane u osób, u których nie można przeprowadzić testów pod kątem antygenów lub w przypadku podejrzenia zaawansowanego etapu choroby.

Gdzie mogę przebadać się pod kątem boreliozy?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to przychodnia w której przyjmują lekarze rodzinni i specjaliści leczący choroby nowotworowe. Można przyjść na wizytę do lekarza na konsultację i przy okazji zbadać się pod kątem zakażenia boreliozą.

W celu umówienia się na konsultację i badanie na boreliozę skontaktuj się z przychodnią Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337.

Źródła:
zdrowegeny.pl/poradnik/borelioza-przyczyny-objawy-diagnostyka-leczenie-profilaktyka?gclid=CjwKCAjw46CVBhB1EiwAgy6M4rSgeZ5cfa9Wb5wF-FQve11bgeLz84rbFyO1I1aGcz7upY2k1Yw78BoCvo0QAvD_BwE
poradnikzdrowie.pl/zdrowie/borelioza/borelioza-objawy-przyczyny-leczenie-boreliozy-badania-na-borelioze-aa-6eMk-Jknh-Z32E.html
medonet.pl/kleszcze-i-borelioza-wszystko-co-musisz-wiedziec/borelioza,badanie-na-borelioze---wskazania--przebieg--cena,artykul,57763181.html