Ochrona przed kleszczami – jak się zabezpieczyć, rozpoznać zakażenie i skutecznie leczyć?

Wiosna i lato to czas, gdy wiele osób chętnie przebywa na świeżym powietrzu – w lasach, parkach czy na działkach. Niestety, to również sezon zwiększonej aktywności kleszczy – niewielkich pajęczaków, które mogą przenosić groźne choroby. Jedną z najczęstszych jest borelioza, ale nie jedyną. W artykule wyjaśniamy, jak się chronić przed kleszczami, jak rozpoznać pierwsze objawy zakażenia oraz jak wygląda diagnostyka i leczenie w Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie.

Czym są kleszcze i dlaczego są niebezpieczne?

Kleszcze to pasożyty, które żywią się krwią zwierząt i ludzi. Najczęściej występują w zaroślach, trawach i lasach liściastych. Ich ukąszenie często jest niezauważalne, ale może być bardzo groźne, ponieważ kleszcze mogą przenosić choroby takie jak:

• Borelioza (choroba z Lyme)

• Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM)

• Babeszjoza

• Anaplazmoza

• Tularemia

Jak chronić się przed kleszczami? Porady dla każdego

1. Odpowiednie ubranie

Podczas spacerów po terenach zielonych zakładaj długie spodnie, bluzki z długim rękawem i zakryte buty. Jasne ubrania ułatwiają zauważenie kleszcza.

2. Środki odstraszające

Stosuj preparaty zawierające DEET, IR3535 lub ikarydynę. Zawsze czytaj etykiety i postępuj zgodnie z instrukcją.

3. Dokładne oglądanie ciała

Po każdym powrocie z lasu lub działki sprawdź całe ciało – szczególnie zgięcia łokci, kolan, pachy, pachwiny, owłosioną skórę głowy i za uszami. U dzieci kleszcze często lokalizują się na głowie.

4. Unikanie wysokiej trawy

Spaceruj wytyczonymi ścieżkami. Unikaj siadania bezpośrednio na trawie.

Jak rozpoznać zakażenie po ukąszeniu kleszcza?

1. Rumień wędrujący – kluczowy objaw boreliozy

Najczęstszy i charakterystyczny objaw boreliozy to rumień wędrujący – zaczerwienienie o średnicy co najmniej 5 cm, które pojawia się od 3 do 30 dni po ukąszeniu. Może powiększać się z czasem, często ma przejaśnienie w środku.

2. Objawy grypopodobne

Gorączka, ból głowy, zmęczenie, bóle mięśni i stawów mogą towarzyszyć boreliozie, a także kleszczowemu zapaleniu mózgu.

3. Objawy neurologiczne i kardiologiczne

Późne stadium boreliozy może objawiać się zapaleniem nerwów, porażeniem nerwu twarzowego, zapaleniem stawów lub nawet zaburzeniami rytmu serca.

Diagnostyka zakażeń odkleszczowych w Onkolmed Lecznica Onkologiczna

W przypadku podejrzenia zakażenia, kluczowe są szybka diagnostyka i kontakt z lekarzem. W Onkolmed zapewniamy dostęp do nowoczesnych metod:

1. Lekarz POZ – pierwszy kontakt

Lekarz Podstawowej Opieki Zdrowotnej oceni objawy, zaleci badania diagnostyczne i skieruje do odpowiednich specjalistów (neurolog, zakaźnik, dermatolog).

2. Diagnostyka laboratoryjna

W Onkolmed dostępne są badania:

• Test ELISA – przesiewowy test serologiczny wykrywający przeciwciała IgM i IgG

• Western blot – test potwierdzający

• PCR – wykrywanie materiału genetycznego patogenu (np. Borrelia burgdorferi) w płynie mózgowo-rdzeniowym lub krwi

• Badania płynu stawowego lub płynu mózgowo-rdzeniowego – przy podejrzeniu neuroboreliozy

3. Diagnostyka neurologiczna

W przypadku objawów neurologicznych dostępni są:

• Neurolog

• Neurochirurg

Leczenie zakażeń odkleszczowych

Borelioza

Leczenie polega na odpowiednim antybiotyku, dostosowanym do postaci choroby:

• Amoksycylina lub doksycyklina – przy rumieniu wędrującym (zazwyczaj 14–21 dni)

• Ceftriakson dożylnie – w przypadku neuroboreliozy (do 28 dni)

Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM)

Nie ma leczenia przyczynowego – stosuje się leczenie objawowe. Najlepszą ochroną jest szczepienie – dostępne również w Onkolmed.

Leczenie powikłań

W Onkolmed pacjenci mają dostęp do:

• Neurologów – leczenie objawów neurologicznych

• Internistów i lekarzy POZ – kompleksowa opieka i kontrola

Kiedy zgłosić się do lekarza?

• Jeśli zauważysz rumień wędrujący

• Masz objawy grypopodobne po ukąszeniu kleszcza

• Odczuwasz bóle stawów, drętwienia, zaburzenia równowagi, szumy w uszach

• Jeśli kleszcz był wbity dłużej niż 24 godziny

Jak wygląda usunięcie kleszcza?

Kleszcza należy usunąć jak najszybciej, najlepiej przy pomocy pęsety lub specjalnego haczyka. Chwyć kleszcza jak najbliżej skóry i delikatnie wyciągnij ruchem jednostajnym, nie obracając. Unikaj smarowania tłuszczami – może to zwiększyć ryzyko zakażenia. Jeśli masz wątpliwości, skorzystaj z pomocy medycznej.

Specjaliści Onkolmed, którzy pomagają w leczeniu zakażeń odkleszczowych:

• Lekarz POZ – pierwsza konsultacja i koordynacja opieki

• Neurolog

• Radiolog

Zaproszenie na konsultację

Jeśli podejrzewasz u siebie zakażenie po ukąszeniu kleszcza lub chcesz wykonać diagnostykę w kierunku boreliozy – zapraszamy do Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie. Nasz zespół specjalistów zapewni kompleksową diagnostykę, leczenie oraz dalszą opiekę medyczną. Skontaktuj się z nami telefonicznie lub przez formularz online, aby umówić wizytę.

Źródła medyczne:

1. European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC)

2. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) – Lyme Disease Guidelines

3. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych – Postępowanie w boreliozie z Lyme (2022)

4. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Neurologicznego w sprawie neuroboreliozy (2023)

5. Szczepienia ochronne – Informator Ministerstwa Zdrowia (2024)

Chcesz dowiedzieć się więcej? Potrzebujesz szybkiej diagnostyki?
Zadzwoń do Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie lub odwiedź naszą stronę internetową i umów się na konsultację.

Twoje zdrowie – nasz priorytet.