Rektoskopia – jakie choroby wykrywa proktolog dzięki temu badaniu?

Rektoskopia, nazywana również rektoskopią sztywną, to jedno z podstawowych badań diagnostycznych wykorzystywanych przez proktologów do oceny końcowego odcinka jelita grubego – odbytnicy oraz części kanału odbytu. Badanie to pozwala na bezpośrednie obejrzenie wnętrza odbytnicy za pomocą specjalnego instrumentu – rektoskopu – i ocenę śluzówki pod kątem zmian zapalnych, nowotworowych, krwawień, guzków, polipów i innych nieprawidłowości.

1. Rektoskopia – na czym polega badanie?

Rektoskopia jest badaniem endoskopowym, które wykonuje proktolog lub chirurg. W trakcie badania do odbytu pacjenta wprowadza się sztywny wziernik (rektoskop) o długości około 20–30 cm. Dzięki źródłu światła i optyce lekarz może dokładnie obejrzeć wnętrze odbytnicy.

Badanie jest krótkie (trwa zazwyczaj 5–15 minut), nie wymaga znieczulenia i może być wykonane ambulatoryjnie. Przed badaniem pacjent powinien oczyścić jelito (np. za pomocą lewatywy).

2. Choroby wykrywane podczas rektoskopii

A. Hemoroidy (żylaki odbytu)

Rektoskopia pozwala na ocenę stopnia zaawansowania hemoroidów wewnętrznych, które mogą nie być widoczne podczas badania per rectum. Lekarz może zaobserwować powiększone guzki krwawnicze, obecność krwawień czy stan zapalny.

Specjalista:

• Proktolog

• Chirurg ogólny z doświadczeniem w proktologii

Leczenie:

• Leczenie zachowawcze (czopki, maści, dieta)

• Zabiegi małoinwazyjne (gumkowanie, skleroterapia)

• Leczenie chirurgiczne (np. operacyjne usunięcie hemoroidów)

B. Szczelina odbytu

Szczelina odbytu to bolesne pęknięcie błony śluzowej kanału odbytu. Dzięki rektoskopii lekarz może odróżnić szczelinę od innych zmian, takich jak hemoroidy czy nowotwór odbytu.

Objawy:

• Ból podczas wypróżniania

• Krwawienie (jasnoczerwona krew na papierze toaletowym)

Specjalista:

• Proktolog

• Chirurg

Leczenie:

• Leczenie farmakologiczne i miejscowe

• W przypadku przewlekłych szczelin – leczenie chirurgiczne

C. Polipy odbytnicy

Rektoskopia umożliwia wykrycie polipów – łagodnych zmian nowotworowych, które mogą przekształcić się w raka jelita grubego. Wczesne ich usunięcie zapobiega rozwojowi nowotworu.

Specjalista:

• Proktolog

• Gastroenterolog

Leczenie:

• Usunięcie polipa (polipektomia) podczas kolonoskopii

• Regularna kontrola endoskopowa

D. Rak odbytnicy

Jednym z najważniejszych wskazań do wykonania rektoskopii jest podejrzenie nowotworu odbytnicy. Badanie pozwala na wykrycie guzów, ocenę ich wyglądu i pobranie wycinków do badania histopatologicznego (biopsji).

Objawy mogące sugerować raka odbytnicy:

• Krwawienie z odbytu

• Zmiana rytmu wypróżnień

• Uczucie niepełnego wypróżnienia

• Ból w okolicy odbytu

Specjalista:

• Onkolog

• Chirurg onkologiczny

• Proktolog

Leczenie:

• Chirurgiczne usunięcie guza

• Chemioterapia

• Radioterapia

W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie leczeniem nowotworów odbytnicy zajmują się m.in. specjaliści chirurgii onkologicznej, chemioterapeuci oraz radioterapeuci. Diagnoza nowotworu odbytnicy jest wspierana przez najnowsze metody obrazowania i histopatologii.

E. Stany zapalne i choroby zapalne jelit (np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Crohna)

Rektoskopia pozwala na wczesne wykrycie stanu zapalnego śluzówki odbytnicy, co może być objawem nieswoistych chorób zapalnych jelit. Lekarz może zaobserwować przekrwienie, owrzodzenia, krwawienia i pobrać wycinki do badania histologicznego.

Specjalista:

• Gastroenterolog

• Proktolog

Leczenie:

• Leczenie farmakologiczne (m.in. mesalazyna, kortykosteroidy)

• W przypadkach opornych na leczenie – leczenie chirurgiczne

F. Nowotwory łagodne (np. włókniaki, tłuszczaki, gruczolaki)

Podczas rektoskopii możliwe jest rozpoznanie łagodnych guzów w obrębie odbytnicy. Choć zazwyczaj nie są groźne, mogą powodować dolegliwości i wymagają kontroli lub usunięcia.

Specjalista:

• Chirurg

• Proktolog

Leczenie:

• Monitorowanie lub usunięcie chirurgiczne

G. Ciała obce i zmiany pourazowe

Rektoskopia pozwala na zidentyfikowanie obecności ciał obcych w odbycie oraz ocenę uszkodzeń pourazowych, np. po wypadkach lub zabiegach medycznych.

3. Diagnostyka uzupełniająca – co poza rektoskopią?

W niektórych przypadkach rektoskopia jest tylko wstępem do dalszej diagnostyki. Jeśli lekarz wykryje zmiany wymagające szerszego zbadania jelita grubego, może zlecić:

• Rektosigmoidoskopię – badanie odbytnicy i esicy

• Kolonoskopię – pełne badanie całego jelita grubego

• USG przezodbytnicze (transrektalne) – obrazowanie głębszych warstw ściany odbytnicy

• Badanie histopatologiczne – analiza mikroskopowa pobranych wycinków

W Onkolmed Lecznica Onkologiczna współpracujemy z doświadczonymi diagnostami oferując kompleksową diagnostykę endoskopową i obrazową. Niektóre z tych badań nie można wykonać na miejscu tylko trzeba udać się do ośrodka referencyjnego.

4. Kiedy warto zgłosić się na rektoskopię?

Zalecenia do wykonania rektoskopii obejmują:

• Krwawienie z odbytu

• Ból przy wypróżnianiu

• Uczucie niepełnego wypróżnienia

• Zaparcia na przemian z biegunkami

• Obecność śluzu w stolcu

• Utrata masy ciała

• Podejrzenie chorób zapalnych jelit

• Profilaktyka raka odbytnicy (szczególnie u osób >50 roku życia)

5. Konsultacja i diagnostyka w Onkolmed Lecznica Onkologiczna

W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie oferujemy kompleksową opiekę diagnostyczną i terapeutyczną w zakresie chorób odbytnicy i jelita grubego. Współpracujemy z doświadczonymi:

• Proktologami

• Chirurgami onkologicznymi

• Onkologami klinicznymi

• Radioterapeutami

Dzięki dostępowi do nowoczesnych metod diagnostycznych, takich jak rektoskopia, kolonoskopia, biopsje i zaawansowane badania obrazowe (rezonans, tomografia), jesteśmy w stanie wykrywać choroby na wczesnym etapie i skutecznie je leczyć.

Zapraszamy na konsultacje i badania!

Jeśli zauważyłeś niepokojące objawy ze strony odbytnicy lub potrzebujesz specjalistycznej diagnostyki, umów się na konsultację w Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie. Nasi specjaliści odpowiedzą na Twoje pytania, zaplanują odpowiednie badania i zaproponują indywidualne leczenie.

Źródła:

1. Rutgeerts P. et al., Endoscopic diagnosis and management of colorectal diseases, Gastroenterology Clinics of North America, 2021.

2. D’Amico F. et al., Endoscopic findings in inflammatory bowel diseases, The Lancet Gastroenterology & Hepatology, 2022.

3. American Society for Gastrointestinal Endoscopy – Guidelines for Rectal Endoscopy

4. Narodowy Fundusz Zdrowia – Zalecenia w zakresie profilaktyki raka jelita grubego

5. Krajowy Rejestr Nowotworów – Statystyki dotyczące raka odbytnicy w Polsce

6. Medycyna Praktyczna – Rektoskopia w praktyce lekarza rodzinnego i specjalisty