Zaburzenia czynności lewej komory i niewydolność serca u pacjenta leczonego onkologicznie – co musisz wiedzieć?

Leczenie onkologiczne może uratować życie. Jednak u niektórych pacjentów wiąże się z ryzykiem powikłań, w tym uszkodzenia serca i niewydolności lewej komory. To niebezpieczne, ale wcześnie rozpoznane i odpowiednio prowadzone – może być skutecznie kontrolowane.

Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, jakie badania są kluczowe, którzy specjaliści mogą Ci pomóc i jak wygląda leczenie. Jeśli jesteś pacjentem onkologicznym lub opiekujesz się kimś w trakcie terapii nowotworowej – ten artykuł jest dla Ciebie.

Czym jest lewokomorowa niewydolność serca?

Lewa komora serca to główna "pompa" odpowiadająca za tłoczenie utlenowanej krwi do całego organizmu. Jeśli jej praca zostaje upośledzona – serce nie jest w stanie efektywnie zaopatrywać tkanek w tlen. Mówimy wtedy o niewydolności serca z upośledzoną frakcją wyrzutową lewej komory (HFrEF).

U pacjentów onkologicznych niewydolność serca może być skutkiem:

• chemioterapii kardiotoksycznej (np. antracyklin, trastuzumabu),

• radioterapii w okolicy klatki piersiowej,

• współistniejących chorób (nadciśnienie, cukrzyca, choroba wieńcowa).

Kardiotoksyczność terapii onkologicznej – jak to działa?

Niektóre leki przeciwnowotworowe wpływają toksycznie na serce, uszkadzając komórki mięśnia sercowego (kardiomiocyty). Najczęstsze przyczyny to:

1. Antracykliny (np. doksorubicyna, epirubicyna)

To jedne z najskuteczniejszych leków przeciwnowotworowych. Niestety, ich działanie może prowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia serca. Ryzyko wzrasta wraz z dawką skumulowaną.

2. Trastuzumab

Stosowany w leczeniu raka piersi HER2-dodatniego. W odróżnieniu od antracyklin, uszkodzenia serca mają często charakter odwracalny, ale wymagają monitorowania.

3. Inhibitory kinaz tyrozynowych, immunoterapia

Nowoczesne terapie mogą także wpływać na układ krążenia, powodując nadciśnienie, zapalenie mięśnia sercowego, arytmie.

Kiedy podejrzewać niewydolność serca?

Objawy niewydolności serca mogą być niespecyficzne i łatwo je pomylić z działaniami niepożądanymi terapii onkologicznej. Zgłoś się do lekarza, jeśli zauważysz:

• Duszność, zwłaszcza przy wysiłku lub w pozycji leżącej

• Obrzęki kończyn dolnych

• Przewlekłe zmęczenie, osłabienie

• Suchy kaszel, szczególnie w nocy

• Kołatania serca, zawroty głowy

W Onkolmed Lecznica Onkologiczna takie objawy są niezwłocznie konsultowane z kardiologiem i onkologiem.

Jakie badania są niezbędne?

1. Echokardiografia (echo serca)

Pozwala ocenić frakcję wyrzutową lewej komory (LVEF). Standardowe badanie przesiewowe u pacjentów przed, w trakcie i po leczeniu onkologicznym.

2. Pomiar biomarkerów sercowych (troponina, NT-proBNP)

Wczesne wskaźniki uszkodzenia mięśnia sercowego. Regularne badanie pozwala na szybszą interwencję.

3. EKG (elektrokardiogram)

Pomaga wykryć arytmie lub inne zaburzenia przewodnictwa.

4. Rezonans magnetyczny serca (CMR)

Najdokładniejsza metoda oceny struktury serca i blizn pozapalnych, stosowana w trudnych przypadkach.

Kto zajmuje się leczeniem pacjentów onkologicznych z chorobami serca?

W Onkolmed Lecznica Onkologiczna współpracują ze sobą:

• Kardiolog onkologiczny (kardioonkolog)
  Specjalista w ocenie i leczeniu chorób serca u pacjentów z nowotworem.

• Onkolog kliniczny
  Dobiera leczenie przeciwnowotworowe w sposób bezpieczny dla układu sercowo-naczyniowego.

• Radioterapeuta i chemioterapeuta
  Monitorują wpływ leczenia na układ krążenia.

• Internista i lekarz POZ
  Prowadzi profilaktykę i wczesne wykrywanie powikłań.

Jak wygląda leczenie?

1. Zmiana lub modyfikacja leczenia onkologicznego

W niektórych przypadkach konieczna jest zmiana dawki lub czasowe przerwanie terapii.

2. Farmakoterapia kardiologiczna

Standardowe leczenie niewydolności serca obejmuje:

• inhibitory ACE lub ARB,

• beta-blokery (np. bisoprolol),

• leki moczopędne (np. furosemid),

• nowe leki poprawiające rokowanie, jak ARNI (sakubitryl/walsartan) czy flozyny (SGLT2).

3. Opieka interdyscyplinarna

W Onkolmed pacjenci mają zapewnione wielospecjalistyczne konsultacje, co umożliwia indywidualne dopasowanie leczenia i monitorowanie postępów.

Jak zapobiegać niewydolności serca w leczeniu onkologicznym?

Profilaktyka kardiotoksyczności to klucz!

W Onkolmed Lecznica Onkologiczna stosuje się najnowsze wytyczne ESC i ESMO, które zalecają:

• regularną ocenę LVEF przed i w trakcie leczenia,

• stosowanie leków kardioprotekcyjnych u pacjentów wysokiego ryzyka (np. kaptopril, karwedilol),

• zmianę schematów leczenia u pacjentów z chorobami serca,

• szybkie reagowanie na pierwsze objawy.

Dlaczego warto wybrać Onkolmed?

• Doświadczeni specjaliści: kardiolodzy i onkolodzy z wieloletnią praktyką w leczeniu pacjentów z nowotworami i chorobami serca.
• Nowoczesna diagnostyka: echo serca, EKG, badania laboratoryjne – dostępne na miejscu.
• Indywidualne podejście: każda decyzja jest konsultowana między lekarzami różnych specjalizacji.
• Dostępność: szybkie terminy wizyt, bez kolejek.
• Bezpieczeństwo terapii: pełna opieka nad pacjentem przed, w trakcie i po leczeniu przeciwnowotworowym.

Zapraszamy na konsultację!

Jeśli jesteś pacjentem onkologicznym, masz chorobę serca lub po prostu chcesz upewnić się, że Twoje leczenie jest bezpieczne – umów się na konsultację do Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie.

Zadbaj o swoje serce podczas walki z nowotworem. Nie czekaj – profilaktyka to najlepsza inwestycja w zdrowie.

Źródła:

1. Zamorano JL et al. ESC Guidelines on cancer treatments and cardiovascular toxicity. Eur Heart J. 2022.

2. Curigliano G et al. Management of cardiac disease in cancer patients throughout oncological treatment. Ann Oncol. 2020.

3. Lyon AR et al. 2022 ESC Cardio-Oncology Guidelines. European Heart Journal.

4. Lancellotti P et al. Cardiotoxicity of anticancer drugs: clinical and echocardiographic considerations. Eur Heart J Cardiovasc Imaging.

5. Onkolmed Lecznica Onkologiczna – dokumentacja wewnętrzna i schematy postępowania.