Limfadenektomia w leczeniu kobiecych nowotworów – kiedy jest konieczna i jak przebiega?

Leczenie nowotworów kobiecych, takich jak rak szyjki macicy, jajnika, trzonu macicy czy sromu, często wymaga podejścia wieloetapowego. Jednym z kluczowych elementów leczenia chirurgicznego może być limfadenektomia, czyli zabieg usunięcia węzłów chłonnych.

Dlaczego to tak ważne? Ponieważ układ chłonny jest jedną z dróg, którą nowotwór może się rozprzestrzeniać. Usunięcie węzłów chłonnych pozwala ocenić, czy doszło do przerzutów, a także pomaga zaplanować dalsze leczenie — np. radioterapię lub chemioterapię.

W tym artykule wyjaśnimy:

• czym jest limfadenektomia i jakie są jej rodzaje,

• kiedy się ją wykonuje u kobiet chorujących na nowotwory,

• jak przebiega taki zabieg,

• jakie są możliwe powikłania,

• jakie metody diagnostyczne i lecznicze są dostępne w Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie,

• jak wygląda opieka specjalistyczna po zabiegu.

Czym jest limfadenektomia?

Limfadenektomia (inaczej: limfadenektomia węzłów chłonnych) to chirurgiczne usunięcie jednego lub kilku węzłów chłonnych. W kontekście nowotworów kobiecych mówimy najczęściej o:

• Limfadenektomii miednicznej – usunięcie węzłów chłonnych z miednicy,

• Limfadenektomii paraaortalnej – usunięcie węzłów chłonnych położonych wzdłuż aorty,

• Limfadenektomii pachwinowej – często stosowanej w raku sromu.

Zabieg ten może być:

• diagnostyczny (czyli mający na celu sprawdzenie, czy nowotwór rozprzestrzenił się poza pierwotne ognisko),

• terapeutyczny (czyli mający na celu usunięcie widocznych przerzutów),

• lub profilaktyczny (np. w przypadku wysokiego ryzyka rozsiewu choroby nowotworowej).

Limfadenektomia w leczeniu kobiecych nowotworów

1. Rak szyjki macicy

W przypadkach raka szyjki macicy limfadenektomia miedniczna jest standardową procedurą chirurgiczną.

• Umożliwia określenie stopnia zaawansowania choroby,

• Ma kluczowe znaczenie przy podejmowaniu decyzji o konieczności radioterapii,

• Pozwala zredukować ryzyko nawrotu.

Zabieg najczęściej wykonywany jest metodą laparoskopową lub robotyczną, co minimalizuje czas rekonwalescencji.

Specjaliści Onkolmed:
ginekolog-onkolog, chirurg onkologiczny, radioterapeuta.

2. Rak jajnika

W raku jajnika limfadenektomia wykonywana jest zarówno przy rozpoznaniu (tzw. chirurgia cytoredukcyjna), jak i w celach diagnostycznych. Węzły chłonne paraaortalne są szczególnie ważne, ponieważ rak jajnika często szerzy się tą drogą.

W badaniach (np. LION trial – Harter P. i in., 2019) wykazano, że rutynowe usunięcie węzłów chłonnych u pacjentek bez klinicznych oznak przerzutów nie poprawia przeżycia, ale zwiększa ryzyko powikłań – dlatego decyzja musi być podejmowana indywidualnie.

Specjaliści Onkolmed:
ginekolog-onkolog, chemioterapeuta, radiolog.

3. Rak trzonu macicy (rak endometrium)

Limfadenektomia może być wskazana w zależności od typu histopatologicznego i głębokości naciekania mięśniówki macicy.

Obecnie coraz częściej stosuje się tzw. techniki mapowania węzła wartowniczego, co pozwala ograniczyć zakres zabiegu. Onkolmed współpracuje z ośrodkami stosującymi techniki SLN (sentinel lymph node mapping), dzięki czemu zabiegi te są mniej inwazyjne.

Specjaliści Onkolmed:
ginekolog-onkolog, radiolog, chirurg onkologiczny.

4. Rak sromu

Tutaj limfadenektomia pachwinowa jest kluczowa. Często wykonuje się również biopsję węzła wartowniczego (SLNB), co znacząco ogranicza ryzyko powikłań.

Nowoczesne podejście zakłada ograniczanie zakresu operacji tam, gdzie to możliwe, bez pogorszenia wyników leczenia.

Specjaliści Onkolmed:
chirurg, ginekolog-onkolog, urolog.

Jak wygląda zabieg limfadenektomii?

Limfadenektomia może być przeprowadzana:

• klasycznie (cięcie operacyjne),

• laparoskopowo,

• robotycznie (np. z użyciem robota da Vinci w placówkach współpracujących z Onkolmed).

Etapy zabiegu:

1. Znieczulenie ogólne.

2. Lokalizacja i usunięcie węzłów chłonnych.

3. Ewentualna biopsja śródoperacyjna.

4. Zamknięcie rany i monitorowanie pooperacyjne.

Powikłania limfadenektomii – co warto wiedzieć?

Każdy zabieg operacyjny niesie ryzyko powikłań. W przypadku limfadenektomii są to m.in.:

• obrzęk limfatyczny (częsty, szczególnie po zabiegach w pachwinach),

• infekcje,

• krwiaki,

• uszkodzenia nerwów i naczyń,

• zakrzepica.

Dlatego kluczowe znaczenie ma opieka pooperacyjna i szybkie wykrywanie problemów.

W Onkolmed zapewniamy pełne wsparcie pooperacyjne, w tym konsultacje z fizjoterapeutą onkologicznym, angiologiem, internistą i lekarzami POZ.

Diagnostyka nowotworów i planowanie leczenia w Onkolmed

Dostępne badania i procedury:

• USG transwaginalne i jamy brzusznej,

• Tomografia komputerowa (TK) i rezonans magnetyczny (MRI) - w ośrodku referencyjnym,

• PET-CT (w placówkach współpracujących) - w ośrodku referencyjnym,

• Markery nowotworowe (CA-125, HE4, SCC i inne),

• Konsultacje z wielodyscyplinarnym zespołem specjalistów (tumor board).

Nowoczesne podejście – spersonalizowane leczenie

Lekarze Onkolmed kierują się najnowszymi wytycznymi m.in. ESMO, ESGO, NCCN, a plan leczenia oparty jest na:

• wynikach badań obrazowych i histopatologicznych,

• analizie molekularnej,

• kondycji ogólnej pacjentki.

Limfadenektomia a jakość życia – co można zrobić?

Nowoczesna onkologia nie ogranicza się do leczenia choroby. Równie ważne jest zachowanie jakości życia pacjentki. W Onkolmed przykładamy do tego ogromną wagę. Naszym pacjentkom oferujemy:

• wsparcie psychologiczne,

• edukację w zakresie samopielęgnacji i profilaktyki obrzęku limfatycznego.

Zapraszamy na konsultację do Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie

Jeśli zdiagnozowano u Ciebie nowotwór kobiecy lub szukasz drugiej opinii – nie zwlekaj z działaniem. Wczesna interwencja to szansa na wyleczenie lub znaczne wydłużenie życia.

Do Twojej dyspozycji są:

• ginekolog-onkolog,

• chirurg onkologiczny,

• chemioterapeuta,

• radioterapeuta,

• neurolog, urolog, endokrynolog i wielu innych specjalistów.

Zadzwoń lub umów się online. Jesteśmy tu, by Ci pomóc.

Źródła medyczne, na których oparto artykuł:

1. Harter P. et al. (2019). "Lymphadenectomy in Ovarian Neoplasms (LION) study." The New England Journal of Medicine.

2. ESMO Clinical Practice Guidelines for gynecologic malignancies (2023).

3. NCCN Guidelines – Cervical, Endometrial, and Vulvar Cancers (2024).

4. ESGO-ESTRO-ESP Guidelines – Management of Endometrial Cancer (2022).

5. Colombo N. et al. (2021). "ESGO consensus on ovarian cancer surgery."

6. UpToDate.com – "Lymphadenectomy in gynecologic cancers".

7. Polish Gynecologic Oncology Society (PTGO) – rekomendacje kliniczne (2023).