Jak leczyć chondromalację u dzieci?

Co to jest chondromalacja rzepki u dzieci?

Chrząstka, jedna z postaci tkanki łącznej, jest istotną częścią stawów całego ciała. Ma formę żelu składającego się z wody i soli mineralnych, który wiąże sieć włókien zbudowanych z dwóch białek – kolagenu (zapewniającego gęstość oraz wytrzymałość) i elastyny (odpowiadającej za sprężystość i giętkość).
Chrząstka może ulec zwyrodnieniu bądź uszkodzeniu. Poważną chorobą stawów kolanowych jest chondromalacja, czyli rozmiękanie chrząstki stawowej poniżej rzepki. To najczęściej występujące schorzenie tej części ciała. Wskutek choroby dochodzi do destrukcji tkanki chrzęstnej. Chondromalacja najczęściej ma miejsce w obrębie stawu kolanowego; zmiany dotykają chrząstkę rzepki oraz przeciwległe kłykcie uda.
Chondromalacja zwykle rozwija się na skutek urazu, przeciążenia bądź zużycia rzepki, do czego może dojść np. w wyniku uprawiania sportu (zwłaszcza podczas biegania czy jazdy na nartach), tańca, pracy zawodowej, złamań, mikrourazów, upadków. Chondromalacja bywa konsekwencją niektórych schorzeń (np. jałowej martwicy kości, płaskostopia). Chondromalacji kolana sprzyjają także nadwaga, zaburzenia hormonalne  czy noszenie źle dobranego obuwia. Choroba ma podłoże idiopatyczne, gdy nie można ustalić jej przyczyny.
Chondromalacja rzepki zazwyczaj występuje u młodzieży i młodych dorosłych (częściej chorują dziewczynki i kobiety).

Jakie są stopnie chondromalacji rzepki?

W ocenie chondromalacji rzepki (kolana) stosuje się czterostopniową skalę Outerbridge’a:

• 0 – chrząstka prawidłowa (twarda, połyskująca, w perłowym kolorze);
• I – chrząstka miękka, żółta, ma zachowaną ciągłość powierzchni, bez widocznych ubytków;
• II – występują płytkie owrzodzenia, nierówny zarys chrząstki, podwyższona echogeniczność;
• III – widoczne są głębokie ubytki, szczeliny sięgają do kości podchrzęstnej (bez odsłonięcia kości), podwyższona echogeniczność;
• IV – głębokie ubytki chrząstki odsłaniające kość podchrzęstną.

Jakie są objawy chondromalacji rzepki u dzieci?

Podstawowy objaw chondromalacji rzepki to ból kolana, który:

• nasila się zwłaszcza po dłuższym chodzeniu, przy chodzeniu po schodach (bardziej wchodzenie niż schodzenie) czy po długotrwałym siedzeniu ze zgiętymi stawami kolanowymi,
• którego lokalizacja nie jest sprecyzowana, jest to zazwyczaj rozlany obszar,
• powoduje niestabilność stawu kolanowego.

Poza tym:

• pacjent odczuwa nieznaczną sztywność,
• staw kolanowy jest lekko opuchnięty,
• podczas ruchów zginania i prostowania kolana można też czasem wyczuć lub usłyszeć trzeszczenie, wywołane tarciem nierównej powierzchni stawowej rzepki.

Bardzo ważne jest zwracanie uwagi na wszelkiego rodzaju bóle i problemy związane z kolanem i szybka konsultacja z ortopedą dziecięcym. Zaawansowane postaci tej choroby objawiają się wyroślami kostnymi na brzegach rzepki oraz wysiękami z kolana.

Jak zdiagnozować chondromalację rzepki u dzieci?

Diagnoza polega najczęściej na wywiadzie oraz wykonaniu kilku szczegółowych badań. Ortopeda dziecięcy powinien ocenić chód pacjenta i sprawdzić, czy towarzyszą mu ewentualne zaburzenia osi.
Zalecane jest również wykonanie kilku testów, sprawdzenie obecności płynu w stawie, czy jego „ocieplenie". Ważne jest, by diagnoza obejmowała obie kończyny.
Specjalista może zalecić również przeprowadzenie badań dodatkowych. Czasami konieczne będzie wykonanie prześwietlenia rentgenowskiego, USG, czy rezonansu magnetycznego. Badaniem, które może dać najlepszy ogląd sytuacji, jest z pewnością artroskopia. Wprowadzenie narzędzi do wnętrza stawu pozwoli na ocenę stanu rzepki.

Jak leczyć chondromalację rzepki u dzieci?

Do leczenia chondromalacji kolana u dzieci zachowawczego zalicza się farmakoterapia, modyfikacja aktywności fizycznej i edukacja pacjenta (dziecka), zmniejszenie masy ciała oraz indywidualnie dopasowany program rehabilitacji, obniżający tonus zbyt napiętych tkanek oraz wyrównujący dysbalans mięśniowy. Przy dużych dolegliwościach bólowych można pacjentowi (dziecku) zasugerować noszenie specjalnej ortezy odciążającej rzepkę lub zaaplikować na skórę plastry, tzw. Kinesiology Tape’y, które nalepione w odpowiedni sposób zmienią tor ruchu rzepki lub zmniejszą jej przyparcie w stawie rzepkowo-udowym.
Leczenie farmakologiczne chondromalacji kolana u dzieci oparte jest na zażywaniu suplementów diety zawierających siarczany glukozaminy lub chondroityny, kolagen i kwas hialuronowy, które mogą poprawić odżywienie stawu. Dodatkowym leczeniem jest tzw. wiskosuplementacja, czyli podanie przez ortopedę dziecięcego do stawu rzepkowo-udowego w formie zastrzyku stężonego kwasu hialuronowego, który zwiększa „poślizg” rzepki względem kości udowej, odżywia oraz nawilża jej chrząstkę.
Kolejną metodą leczenia jest zabieg operacyjny – artroskopia stawu kolanowego. Artroskopia stawu kolanowego uważana jest za najskuteczniejszą terapię chondromalacji rzepki. Zwykle zabieg nie trwa długo (ok. pół godziny). Wykonuje się go w znieczuleniu miejscowym, a następnie stosuje stabilizator rzepki. Po dwóch tygodniach należy zgłosić się do kontroli – z reguły następuje wtedy zdjęcie szwów.

W celu umówienia się na konsultację u  ortopedy dziecięcego skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Szanowni Pacjenci,

Przed zapisem do lekarza specjalisty bardzo prosimy o dokładne zapoznanie się z zakresem działalności danego lekarza (każdy lekarz specjalista leczy inną część ciała). W przypadku problemu z wyborem właściwego specjalisty, prosimy o kontakt z Recepcją Onkolmed. Chętnie służymy pomocą. W celu prawidłowego zapisu do specjalisty, przeprowadzamy wywiad z Pacjentem. Mając tę wiedzę łatwiej jest nam zaoferować konkretną pomoc i wybór odpowiedniego lekarza.

Ze względu na długą listę oczekujących w przypadku rezygnacji z wizyty prosimy o wcześniejsze jej odwołanie. 

Szanujmy się wzajemnie.