23 Cze 2023
Pozytywne i negatywne skutki opalania
Lato to pora roku, kiedy mamy najdłuższe i najcieplejsze dni w roku. Taka pogoda sprawia, że bardzo chętnie odsłaniamy swoje ciało. Powoduje to, że duża część naszego ciała wystawiona jest na promieniowanie słoneczne. Każdy z nas zna pozytywne skutki opalania, takie jak ciemniejsza skóra, lepszy nastój, wytwarzanie w organizmie witaminy D.
Coraz częściej mówi się też o negatywnych skutkach, jakie niesie ze sobą promieniowanie słoneczne. Każdy z nas słyszał kiedyś o czerniaku a pieprzyki traktujemy jako coś normalnego. Bagatelizujemy to.
Poniżej przedstawiliśmy negatywne i pozytywne skutki opalania dla organizmu człowieka.
Czy słońce ma zbawienny wpływ na organizm człowieka?
Słońce ma również zbawienny wpływ na organizm człowieka. Do takich korzyści zaliczamy:
- wpływ na lepsze samopoczucie,
- wzmocnienie kości,
- poprawa odporności organizmu,
- sprzyjanie procesowi regeneracji skóry,
- pomaganie w przypadku łuszczycy, atopowego zapalenia skóry czy trądziku,
- pozytywny wpływ na układ nerwowy,
- przyspieszenie przemiany materii,
- korzystne oddziaływanie na układ krążenia.
Jedną z głównych zalet słońca jest jego wpływ na wytwarzanie w organizmie witaminy D, która jest niezbędna dla prawidłowego procesu przyswajania wapnia. Wapń natomiast wpływa na prawidłową kurczliwość serca, reguluje ciśnienie i krzepliwość krwi. Słońce zatem pomaga nam zachować zdrowe serce. Wpływa również na wytwarzanie serotoniny, czyli tzw. hormonu szczęścia – warto więc wykorzystać ciepłe dni i spędzać je na świeżym powietrzu. Należy jednak pamiętać, iż we wszystkim warto zachować umiar.
Nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne może być dla organizmu niebezpieczna.
Czy słońce w dużej ilości może szkodzić?
Słońce w zbyt dużej ilości może szkodzić:
- wysusza skórę i przyspiesza proces jej starzenia,
- powoduje podrażnienia i poparzenia skóry,
- obniża poziom witaminy C,
- może uszkodzić wzrok,
- generuje ryzyko poważnych chorób, w tym udaru,
- może doprowadzić do powstania komórek nowotworowych.
Największym niebezpieczeństwem związanym z ekspozycją skóry na promieniowanie słoneczne jest czerniak – czyli rak skóry. Czerniak jest jednym z najgroźniejszych nowotworów złośliwych z uwagi na możliwość szybkiego rozprzestrzeniania się choroby.
Jak chronić swoje ciało przed negatywnymi skutkami nadmiernego opalania?
Ochrona przeciwsłoneczna ważna jest na co dzień, niezależnie od pory roku. Promienie słoneczne docierają do nas również wtedy, gdy niebo jest zachmurzone, a także przez szklane szyby samochodów i okien. Działają, kiedy jedziesz rowerem, spacerujesz lub robisz zakupy na bazarze.
W celu ograniczenia ekspozycji na słońce można założyć czapkę z daszkiem lub kapelusz, czy ochronną odzież, a na wszystkie odsłonięte części ciała nakładać krem z filtrem SPF.
W słoneczne pory roku warto też unikać długotrwałego przebywania na słońcu w godzinach między 10 a 14.
Po co te wszystkie zabezpieczania? Wskazania są liczne – ochrona przed szkodliwym promieniowaniem UV powinna być traktowana jako profilaktyka, pozwalająca obniżyć ryzyko wystąpienia nowotworów skóry, a także zapobiegać procesom fotostarzenia (przesuszenie, wiotkość, przebarwienia) i ograniczać stany chorobowe związane na przykład z trądzikiem pospolitym i różowatym.
Co warto wiedzieć o preparatach z filtrem?
SPF – współczynnik ochrony przeciwsłonecznej, to stosunek ilości czasu jaki jest potrzebny do powstania oparzenia słonecznego w przypadku zastosowania ochrony przeciwsłonecznej, do czasu w jakim poparzenie może powstać na skórze niezabezpieczonej.
- SPF 30 blokuje 96,7% promieniowania ultrafioletowego.
- SPF 50 blokuje 98% promieniowania ultrafioletowego.
Wybierając wysokość SPF należy wziąć pod uwagę kolor skóry – SPF 30 jest odpowiedni dla ciemnej karnacji, dla jasnej wybieramy SPF 40-50. W przypadku, kiedy w rodzinie wystąpiło zachorowanie na raka skóry, wskazane jest użycie ochrony przeciwsłonecznej z SPF 50+.
Podobne zalecenia dotyczą pacjentów, u których wykonywane były zabiegi laserowe.
Istnieją dwa podstawowe rodzaje filtrów wykorzystywanych do produkcji preparatów ochrony przeciwsłonecznej:
Mineralne filtry przeciwsłoneczne, które fizycznie blokują promieniowanie UVA i UVB. Do ich produkcji wykorzystywane są naturalne filtry, takie jak tlenek cynku lub dwutlenek tytanu.
Chemiczne filtry przeciwsłoneczne, zawierające specjalne substancje chemiczne które pochłaniają promieniowanie ultrafioletowe.
Na rynku dostępnych jest wiele preparatów zawierających filtry ochrony przeciwsłonecznej, zaleca się wybranie takiego, który będzie dostosowany do typu skóry i indywidualnych upodobań.
Jak najlepiej chronić się przed promieniowaniem UV?
Ochrona twarzy:
W sprzedaży znajdziemy kremy do twarzy na dzień, wzbogacone o filtry przeciwsłoneczne. Zapewniają one codzienną ochronę, jeśli większość dnia spędzamy w pomieszczeniu, poza bezpośrednim działaniem promieni słonecznych. Jeśli jednak zamierzasz spędzić więcej czasu na powietrzu, użyj preparatu z SPF.
Osoby z cerą trądzikową lub łatwo ulegającą podrażnieniom powinny wybierać niezatykające porów preparaty z mineralnymi filtrami przeciwsłonecznymi (tlenkiem cynku/dwutlenkiem tytanu).
Jeśli filtry przeciwsłoneczne powodują trwałe lub znaczące podrażnienie skóry, lub jeśli uważasz, że masz alergię na filtr przeciwsłoneczny – skonsultuj się z lekarzem.
Istnieje grupa barwionych produktów sypkich w formie pudru, zawierających mineralne filtry przeciwsłoneczne, które można stosować na balsam lub makijaż.
Do ochrony ust zalecany jest balsam zawierający SPF 30.
Ochrona ciała:
Preparat z filtrem UV powinien być regularnie nanoszony na każdą odsłoniętą część ciała.
Jako alternatywną formę ochrony ciała, można rozważyć wykorzystanie specjalnej odzieży chroniącej przed promieniowaniem UV. Włókna tkaniny, z której jest uszyta, zawierają niespierający się, naturalny filtr mineralny – dwutlenek tytanu.
Osoby uprawiające zajęcia sportowe i outdoorowe, mogą wyposażyć się w odzież zawierającą filtry UV. Obszary nie osłonięte przed słońcem powinny być chronione preparatami o zwiększonej odporności na działanie wody i potu. Ponadto po każdym długotrwałym kontakcie z wodą, trzeba powtórzyć aplikację kremu z filtrem.
Bardzo wodoodporne filtry przeciwsłoneczne utrzymują się przez około 80 minut od zanurzenia w wodzie, jednakże w większości przypadków, SPF chroni skutecznie do 40 minut od zanurzenia w wodzie.
Co zrobić kiedy zauważy się niepokojące objawy?
W sytuacji kiedy byliśmy narażeni na długotrwałą ekspozycję na słońce a temperatura była wysoka może to spowodować niepokojące objawy. Mogą to być między innymi zawroty głowy, ból głowy, pogorszenie widzenia, nadwrażliwość na światło. W dłuższej perspektywie mogą pojawiać się zmiany skórne. Są to skutki nadmiernej ekspozycji na słońce.
W takiej sytuacji nie należy zwlekać tylko udać się do lekarza. Może to być lekarz pierwszego kontaktu, który w przypadku rozpoznania groźnej choroby pokieruje do odpowiedniego specjalisty i wyda odpowiednie zalecenia. W przypadku pojawienia się zmian skórnych zaleca się skonsultowanie ich z chirurgiem onkologiem.
Onkolmed Lecznica Onkologiczna to prywatna przychodnia, która ma kontrakt z NFZ w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej. Można tu przyjść na wizytę za darmo, a lekarz pierwszego kontaktu przeprowadzi badanie i wywiad a następnie, jeśli to konieczne, pokieruje do lekarza specjalisty.
Onkolmed Lecznica Onkologiczna oferuje też konsultacje u lekarzy specjalistów. Nie są one za darmo. W śród nich są też chirurdzy onkolodzy specjalizujący się w nowotworach skóry.