Kiedy chirurg onkolog powinien zobaczyć znamiona?

Na co zwrócić uwagę mając znamiona?

Najczęściej zwracamy uwagę na pieprzyki – znamiona barwnikowe czyli melocytarne. Różnią się od siebie wielkością, kształtem ale ich cechą wspólną jest kolor powstały z nagromadzenia melanocytów – komórek barwnikowych. To jednak nie jedyne znamiona jakie możemy zaobserwować. Istnieje wiele rodzajów znamion skórnych a niektóre z nich mogą przekształcić się w raka skóry. To bardzo często występująca choroba. Rak skóry stanowi około trzech czwartych wszystkich rozpoznawanych nowotworów złośliwych. Najczęściej występuje rak podstawnokomórkowy – to około osiemdziesięciu procent wykrywanych raków skóry. Najgroźniejszy z nich jest jednak czerniak, który choć nie jest diagnozowany tak często, jest odpowiedzialny za trzy czwarte zgonów z powodu nowotworów skóry.

Niestety w Polsce liczba chorych na czerniaka z roku na rok systematycznie rośnie. Naszą czujność powinny obudzić znamiona o nieregularnych, rozmytych krawędziach, jeśli są większe niż 5 milimetrów, a także takie, które są nierówno wybarwione. Stare znamiona, które nagle zmieniły barwę czy kształt lub wokół których dostrzeżemy zaczerwienienie, takie, które krwawią lub z których uwalnia się wydzielina, zaczynają swędzieć czy boleć, także powinny nas zaniepokoić. W każdym z tych przypadków należy udać się do lekarza, który będzie w stanie stwierdzić czy zmiany są niebezpieczne. Należy pamiętać, że wczesne wykrycie znacznie zwiększa szanse pokonania raka.

Na czym polega dermatoskopia i co można na jej podstawie zdiagnozować?

Dermatoskopia polega na badaniu znamion, takich jak przebarwienia i pieprzyki, pod wielokrotnym powiększeniem, przy użyciu specjalnego sprzętu o nazwie dermatoskop. Badanie takie pozwala wykryć zmiany nowotworowe, przede wszystkim czerniaka (złośliwy nowotwór skóry) na wczesnym etapie, gdy możliwe jest jeszcze całkowite wyleczenie.
Dermatoskop przypomina latarkę z lupą. Za pomocą tego przyrządu lekarz dokonuje oceny stanu znamion na skórze i stwierdza czy są one niegroźne, czy też powinny zostać usunięte chirurgicznie i poddane badaniom histopatologicznym na obecność komórek rakowych. Dermatoskop daje kilku lub kilkunastokrotne powiększenie, a oświetlenie daje obraz trójwymiarowy, to znaczy pozwala zobaczyć również głębsze warstwy skóry.

Podczas dermatoskopii badane są wszystkie znamiona z którymi zgłosił się pacjent, zatem czas całego badanie zależy od ich ilości. Ważne jest, żeby nie pominąć żadnej części ciała, nawet tych, których sam pacjent nie może zobaczyć (na przykład pleców) oraz tak nieoczywistych jak podeszwy stóp, przestrzenie między palcami czy skóra głowy.

Obecnie można również poddać się dermatoskopii przeprowadzanej za pomocą nowoczesnego urządzeń takich jak dermatoskopy cyfrowe – może to być fotodermatoskop lub wideodermatoskop. Fotodermatoskop wykonuje zdjęcia znamion w powiększeniu i przesyłają obraz do komputera, pozwalając dodatkowo go powiększyć lekarzowi, który dokonuje analizy zdjęcia. Lekarz ma wówczas możliwość obejrzenia zmiany na monitorze na zdjęciu w wysokiej rozdzielczości. Zapis obrazu pozwala porównywać zmiany zachodzące w obrębie znamion. Wideodermatoskop pozwala obejrzeć zmiany na monitorze komputera za sprawą kamery elektronicznej. Specjalny program analizuje zmianę i wylicza prawdopodobieństwo, że ma ona charakter zmiany nowotworowej. Ułatwia to pracę lekarzowi, który ma pewność, że nie przeoczył żadnego zagrożenia.

Lekarz wykonujący dermatoskopię bierze pod uwagę następujące parametry:

• asymetrię zmiany - zmiany o kształcie nieregularnym zazwyczaj budzą niepokój i powinny być bacznie obserwowane,
• nierównie, nieregularne brzegi zmiany,
• wypukłość lub wklęśnięcie w obrębie zmiany,
• niejednolity lub zmieniający się kolor znamienia (niejednolite rozłożenie barwnika),
• średnicę powyżej 6 mm,
• zmiany zachodzące w obrębie znamienia - zarówno jego wzrost, jak i redukcja jego wielkości.

Lekarz ocenia znamię na podstawie zjawisk takich jak jej powiększanie się, zmiana kształtu, zmiana koloru, pojawienie się stanu zapalnego, sączenie się lub krwawienie w jej obrębie, zaburzenia czucia w miejscu zmiany oraz jej wielkość powyżej 6 mm. Największy niepokój budzi asymetria kolorów i kształtu znamienia, atypowa barwa oraz pojawienie się stalowoniebieskich struktur. Jeśli stwierdza się 2 z 3 powyższych zjawisk, jest duże prawdopodobieństwo, że zmiana ma charakter nowotworu złośliwego.

Jak odróżnić pieprzyk od czerniaka?

Odróżnienie pieprzyka od czerniaka może być trudne, ale istnieją pewne charakterystyczne cechy, na które należy zwrócić uwagę:

• Kolor: Pieprzyki są zwykle jednolitego koloru, podczas gdy czerniaki często mają wiele kolorów i odcieni.
• Kształt: Pieprzyki są zwykle okrągłe lub owalne, podczas gdy czerniaki często mają nieregularny kształt.
• Wielkość: Pieprzyki są zwykle małe, podczas gdy czerniaki często są większe niż 6 mm średnicy.
• Zmiany: Zmiany w wyglądzie pieprzyka powinny być monitorowane, ale jeśli zmiana jest znaczna, może to wskazywać na rozwój czerniaka.
• Bolesność: Pieprzyki zwykle nie są bolesne, podczas gdy czerniaki często powodują ból lub swędzenie.

Jeśli występują jakiekolwiek niepokojące zmiany, należy skonsultować się z lekarzem, który może zlecić badania i ustalić, czy zmiana jest czerniakiem czy pieprzykiem.

Czy chirurgiczne usuwanie znamion skórnych jest zawsze konieczne?

Chirurgiczne usuwanie zmian skórnych umożliwia zlikwidowanie zmiany skórnej oraz wysłanie wycinka do badania histopatologicznego. Podczas zabiegu pacjent otrzymuje znieczulenie miejscowe, dzięki czemu ból jest praktycznie nieodczuwalny. Można natomiast poczuć delikatne szczypanie lub pieczenie. Lekarz usuwa materiał tkankowy ze zmiany skórnej oraz zdrowej skóry, sięgając aż do tkanki podskórnej. Na powstałą ranę następnie zakładane są szwy oraz opatrunek. Po kilku dniach pacjent musi zgłosić się na usunięcie szwów oraz ocenę gojenia się rany przez lekarza.

Większość znamion usuwa się ze względów kosmetycznych. Decydując się na taki zabieg należy pamiętać, aby skonsultować się z lekarzem. To lekarz podejmie decyzję co do wyboru metody oraz oceny złośliwości zmiany. Lekarze zalecają ostrożność oraz obserwację znamion. W przypadku, gdy pacjent ma kilkadziesiąt zmian, które nie zostały uznane przez dermatologa za groźne, usuwanie ich zapobiegawczo nie ma sensu, zwłaszcza przy tak dużej ilości pieprzyków. Istnieją jednak pewne przesłanki, które są wyznacznikiem do usunięcia znamion, ze względu na ich ryzykowną lokalizację i częste podrażnienia mechaniczne. W przypadku występowania znamion w takich miejscach jak okolice karku, ramion, środkowej linii pleców, okolic narządów płciowych, oczu, nosa, pach oraz głowy, lekarze zalecają usunięcie istniejących zmian nawet w przypadku ich łagodnej postaci.

Gdzie udać się w celu konsultacji znamion skórnych?

Jest wiele miejsc gdzie można pójść na konsultację znamion skórnych. Są to szpitale, przychodnie, gdzie przyjmują specjaliści dermatolodzy lub chirurdzy. Jednym z nich jest Onkolmed Lecznica Onkologiczna, w której działa poradnia nowotworów tkanek miękkich, kości i czerniaków. To w niej przyjmują, naszym zdaniem ale też wielu pacjentów, najlepsi chirurdzy onkolodzy w Polsce.

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to przychodnia prywatna, gdzie można zapisać się na konsultację do chirurga onkologa w celu obejrzenia (oceny) znamion skórnych. Podczas wizyty u chirurga onkologa może zapaść decyzja, że jakaś zmiana jest do usunięcia. Taki zabieg można wykonać na miejscu.

Źródła:
.medonet.pl/zdrowie,dermatoskopia---mikroskopia-powierzchni-skory--badanie-znamion--pieprzyki--czerniak,artykul,1731118.html