Małoinwazyjne metody operacyjnego leczenia raka endometrium

Co to jest rak endometrium (trzonu macicy)?

Rak trzonu macicy, inaczej nowotwór endometrium to choroba, która według statystyk dotyka najczęściej kobiety między 50 a 70 rokiem życia. Powstaje z tkanki, która wyściela macicę, dlatego najczęściej diagnozowane w przypadku nowotworu endometrium są gruczolakoraki (powstające z komórek, które produkują śluz lub inne płyny). Jest drugim po raku szyjki macicy najczęściej wykrywanym nowotworem złośliwym kobiecych narządów rodnych. Wg statystyk światowych stanowi 4,8 % nowotworów rozpoznawanych u kobiet, co czyni go szóstym najczęstszym nowotworem występującym w żeńskiej populacji na świecie.

2 na 100 kobiet w Europie choruje na raka trzonu macicy. 25% z nich jest wciąż w młodym wieku i miesiączkuje. Niemniej jednak najczęściej rozpoznaje się go u kobiet w okresie okołomenopauzalnym, a więc pomiędzy 55 a 64 rokiem życia, jak również u kobiet po 70 roku życia.
Wyodrębniono dwa rodzaje raka trzonu macicy, które różnią się od siebie wiekiem w którym zachodzi do zachorowania oraz  agresywnością są to:

• nowotwór typu I – najczęściej występujący głównie w okresie menopauzy. Występuje z powodu rozrostu endometrium stymulowanego przez estrogeny.
• nowotwór typu II – to rzadszy rodzaj raka trzonu macicy, występujący u kobiet po sześćdziesiątym i siedemdziesiątym roku życia. Jego rozwój nie ma żadnego związku ze stymulacją hormonalną, jest to rak surowiczy, który niestety ma gorsze rokowania w zakresie możliwości wyleczenia.

Przyczyny zachorowań nie są do końca znane, natomiast specjaliści określili pewne czynniki ryzyka, które znacznie zwiększają prawdopodobieństwo występowania nowotworu endometrium u kobiet.

Leczenie chirurgiczne raka trzonu macicy polega na usunięciu macicy, obu jajników i jajowodów wraz z guzem nowotworowym. Operację taką nazwya się histerektomią, a usunięcie obu jajników i jajowodów nazywa się obustronną salpingo-owariektomią lub obustronną adneksektomią.
Rodzaj leczenia uzależniony jest od stopnia zaawansowania nowotworu wg klasyfikacji FIGO. W przypadku I stopnia nowotworu rak endometrium leczony jest operacyjnie a zabieg polega na  wycięciu macicy razem z przydatkami wraz z okolicznymi węzłami chłonnymi. Jeżeli w obrazie klinicznym uwidoczniono głębokie naciekanie na okoliczne narządy, dodatkowo wdraża się radioterapię jako formę leczenia uzupełniającego.  W II stopniu raka trzonu macicy również przeprowadzany jest zabieg operacyjny, podczas, którego usuwa się macicę z przydatkami oraz dodatkowo węzły chłonne: biodrowe oraz  paraaortalne (wzdłuż aorty i dużej żyły dolnej). W leczeniu stosuje się również adjuwantową radioterapię.  Leczenie III oraz IV stopnia nowotworu endometrium uzależnione jest do stadium zaawansowania choroby. W większości przypadków stosuje się leczenie skojarzone polegające na połączeniu paru metod najczęściej chemio i radioterapii. Radioterapia jest metodą polegającą na napromieniowaniu okolicy w której znajdował się nowotwór celem zniszczenia pozostałych komórek nowotworowych. Chemioterapia ma natomiast za zadanie zabić szybko dzielące się komórki nowotworowe. W sytuacji kiedy mamy do czynienia z rakiem z przerzutami najczęściej stosuje się terapię hormonalną w której wykorzystywane są progestageny. Terapię tą stosuje się również u pacjentek, które planują mieć dzieci i w ich przypadku leczenie polega na wielomiesięcznym stosowaniu preparatów z progesteronem (dosutnie lub domięśniowo). W przypadku pacjentek w wieku rozrodczym pół roku po rozpoznaniu i wdrożeniu leczenia farmakologicznego hormonalnego dodatkowo wykonywane są diagnostyczne łyżeczkowania macicy mające na celu ocenę histopatologiczną pobranego materiału. Powtarza się je w odstępach co 6 miesięcy, aż do momentu uzyskania trzech kolejnych prawidłowych wyników badań.

Jakie są małoinwazyjne metody operacyjnego leczenia raka endometrium?

W większości przypadków konieczny jest zabieg operacyjny. Obecnie pacjentki mają do wyboru wiele możliwości leczenia zabiegowego, wśród nich są również małoinwazyjne zabiegi laparoskopowe, czy też jeszcze bardziej zaawansowane zabiegi wykonywane w asyście robota da Vinci. Zabiegi małoinwazyjne mają wiele zalet i niosą ze sobą istotne korzyści dla pacjentek. Wśród najważniejszych należy wymienić  minimalne nacięcie chirurgiczne ograniczające się do 4 (laparoskopia) lub 5 (metoda robotyczna) otworów w powłokach brzusznych o średnicy 1 cm. Zabiegi te cechuje również wyjątkową precyzja operacji, co pozwala na zmniejszenie bólu  pooperacyjnego, zmniejszenie ryzyka infekcji, jak również ma zalety estetyczne w postaci minimalnych blizn.

Jaka jest przewaga zabiegu chirurgicznego z wykorzystaniem robota da Vinci nad zabiegiem laparoskopowym?

Przewaga chirurgii robotycznej nad laparotomią w leczeniu endometriozy opiera się na stwierdzeniu „widzisz lepiej, robisz lepiej". Jest to metoda z wyboru w przypadku choroby minimalnej lub łagodnej. Celem zabiegu jest wycięcie wszystkich widocznych ognisk endometriozy wraz z ogniskami głęboko naciekającymi oraz torbieli jajników i, co najważniejsze, przywrócenie prawidłowych stosunków anatomicznych. W pokonaniu trudności w rozróżnianiu subtelnych ognisk na surowiczej powierzchni otrzewnej z pomocą przychodzi system da Vinci. Dzięki 20-krotnemu powiększeniu obrazu oraz wizualizacji 3D HD w połączeniu ze swobodą manewrowania narzędziami możliwe są operacje zaawansowanych stadiów choroby, które wcześniej zarezerwowane były dla laparotomii lub wysokospecjalistycznych ośrodków chirurgii małoinwazyjnej. System da Vinci umożliwia również, w porównaniu z laparoskopią, gdzie narzędzia są sztywne i przedłużone, dostęp do głębokich wszczepów endometriozy odbytniczo-pochwowej. W porównaniu z laparotomią zabieg przy użyciu systemu robotycznego da Vinci cechuje się: 

• większą precyzją,
• mniejszą utratą krwi,
• niskim współczynnikiem konwersji do laparotomii,
• mniejszym zapotrzebowaniem na środki przeciwbólowe,
• krótszą hospitalizacją,
• małym nacięciem i niewielkimi bliznami pooperacyjnymi.

Potencjalne ryzyko jest podobne do laparoskopii i obejmuje uszkodzenie pęcherza, ropień w obrębie usuwanych zmian, urazy dróg moczowych czy niedrożność i perforacje jelit

Dla jakich pacjentek ma zastosowanie robota da Vinci w operacyjnym leczeniu raka endometrium?

Wykorzystanie systemu robotycznego da Vinci pozwala wykonać zabieg minimalnie inwazyjny, a przy tym charakteryzujący się wysoką precyzją, dzięki temu możliwe jest usunięcie nowotworu i zachowanie jakości życia pacjentki po operacji. Wśród spodziewanych istotnych korzyści programu są takie wartości, jak:

• mniejszy ból,
• mniejsze krwawienie śródoperacyjne,
• mniejsza ilość powikłań śród- i postoperacyjnych.

Możliwość zastosowania robota da Vinci w operacyjnym leczeniu jest też szczególnie ważna dla pacjentek ze znacznym stopniem otyłości, u których gojenie ran pooperacyjnych po zastosowaniu chirurgii klasycznej jest szczególnie trudne. 
Zastosowanie robota da Vinci w operacyjnym leczeniu raka endometrium  jest szczególnie istotne dla pacjentek ze znacznym stopniem otyłości, albowiem w większości przypadków nie są one kwalifikowane do procedur małoinwazyjnych a propozycja techniki operacyjnej ogranicza się do metody tradycyjnej (otwartej). W Szpitalu na Klinach Pacjentki nawet bardzo otyłe mogą liczyć na zabieg minimalnie inwazyjny z wykorzystaniem robota da Vinci. Ramiona robota oraz sposób ich wprowadzania do ciała pacjentki stwarzają doskonałe warunki do przeprowadzania zabiegu w ten sposób, co pozwala uniknąć typowych i częstych w przypadku pacjentek dotkniętych otyłością powikłań takich jak:

• zaburzenia w gojeniu się ran,
• rozejście się brzegów rany,
• powstanie nieprawidłowej tkanki bliznowatej.

Dzięki zastosowaniu robota minimalizowane jest również ryzyko groźnych infekcji ran.  Znacznie szybciej przebiega także rekonwalescencja i powrót do aktywności życiowej i zawodowej.

Gdzie pójść do ginekologa onkologa na konsultację kwalifikującą do zabiegu przy użyciu robota chirurgicznego da Vinci?

W Polsce jest na razie mało ośrodków zdrowia, które kwalifikują do zabiegu przy użyciu robota chirurgicznego da Vinci. Jednym z nich jest Onkolmed Lecznica Onkologiczna, w którym działa Poradnia Ginekologii Ogólnej i Onkologicznej. Przyjmują w niej jedni z najlepszych specjalistów w Polsce a wśród nich bardzo dobry lekarz ginekolog, który kwalifikuje do zabiegu chirurgicznego przy użyciu robota da Vinci i przeprowadza go w szpitalu.

W celu umówienia się na konsultację i wykonanie zabiegu chirurgicznego robotem da Vinci skontaktuj się z Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod nr tel. +48222902337

Źródła:
zabiegidavinci.pl/baza-wiedzy/rak-trzonu-macicy/leczenie-raka-endometrium/
zabiegidavinci.pl/ginekologiada-vinci/rak-trzonu-macicy-endometrium/
pfsz.org/2021/02/12/leczenie-raka-szyjki-i-trzonu-macicy-z-wykorzystaniem-robota-da-vinci/
podyplomie.pl/ginekologia/15585,robotyka-w-ginekologii?page=2
podyplomie.pl/ginekologia/15585,robotyka-w-ginekologii?page=3