Badania hormonalne w diagnostyce chorób tarczycy – co warto wiedzieć?

Zdrowie tarczycy wpływa na funkcjonowanie całego organizmu – od pracy serca, przez gospodarkę hormonalną, aż po nastrój i wagę ciała. Jeśli czujesz się zmęczony, masz kłopoty z koncentracją, przybierasz na wadze lub masz kołatania serca – być może Twoja tarczyca nie działa prawidłowo. W takiej sytuacji podstawą jest wykonanie badań hormonalnych, które pozwalają precyzyjnie określić stan gruczołu tarczowego i dobrać odpowiednie leczenie.

W Onkolmed Lecznicy Onkologicznej w Warszawie oferujemy kompleksową diagnostykę i leczenie chorób tarczycy prowadzone przez doświadczonych endokrynologów, ginekologów, chirurgów oraz onkologów klinicznych.

Dlaczego tarczyca jest tak ważna?

Tarczyca to gruczoł zlokalizowany w przedniej części szyi. Odpowiada za produkcję hormonów: tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (T3), które regulują tempo przemiany materii. Jej działanie nadzoruje przysadka mózgowa, wydzielając hormon tyreotropowy (TSH).

Zaburzenia pracy tarczycy mogą prowadzić do:

• Niedoczynności tarczycy – zbyt małej produkcji hormonów (np. Hashimoto)

• Nadczynności tarczycy – nadmiernego wydzielania hormonów (np. choroba Gravesa-Basedowa)

• Guzów tarczycy – łagodnych i złośliwych (np. rak brodawkowaty tarczycy)

Najważniejsze badania hormonalne tarczycy – omówienie

1. TSH – tyreotropina

Najważniejszy marker funkcji tarczycy.

• Norma: 0,4–4,0 mIU/l (zakres może się różnić w zależności od laboratorium).

• Podwyższone TSH – sugeruje niedoczynność tarczycy.

• Obniżone TSH – może świadczyć o nadczynności tarczycy.

TSH jest pierwszym badaniem zlecanym w diagnostyce – jego nieprawidłowy wynik kieruje do kolejnych testów.

W Onkolmed:

Badanie TSH można wykonać podczas wizyty u endokrynologa lub w ramach paneli tarczycowych dostępnych w naszej placówce.

2. FT3 i FT4 – wolne frakcje hormonów tarczycy

• FT4 (wolna tyroksyna) – informuje o ilości hormonu T4 dostępnego dla tkanek.

• FT3 (wolna trijodotyronina) – szczególnie ważne w ocenie nadczynności tarczycy.

Te hormony odzwierciedlają aktualną aktywność gruczołu i pozwalają monitorować skuteczność leczenia farmakologicznego.

3. Anty-TPO – przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej

• Podwyższone w autoimmunologicznych chorobach tarczycy, szczególnie w Hashimoto.

• Ich obecność potwierdza, że układ odpornościowy atakuje tarczycę.

W Onkolmed:

Badanie anty-TPO zleca endokrynolog przy podejrzeniu zapalenia tarczycy. Pomaga to w wczesnym wykryciu chorób, zanim pojawią się objawy kliniczne.

4. Anty-TG – przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie

• Pomocne w diagnostyce Hashimoto i raka tarczycy.

• Często oznaczane razem z anty-TPO.

5. TRAb – przeciwciała przeciw receptorowi TSH

• Charakterystyczne dla choroby Gravesa-Basedowa.

• Wysokie stężenia TRAb potwierdzają nadczynność o podłożu autoimmunologicznym.

6. Kalcytonina

• Hormon produkowany przez komórki C tarczycy.

• Wzrost poziomu kalcytoniny może sugerować raka rdzeniastego tarczycy (MTC).

• Zalecana w przypadku guzków tarczycy i wywiadu rodzinnego obciążonego nowotworami.

W Onkolmed:

Kalcytonina jest rutynowo oznaczana w diagnostyce guzów tarczycy oraz jako marker nowotworowy. Konsultacji udzielają chirurdzy onkologiczni i radiolodzy.

7. Tyreoglobulina (TG)

• Marker stosowany głównie u pacjentów po leczeniu raka tarczycy – do monitorowania nawrotów.

• Nie zaleca się oznaczania TG w rutynowej diagnostyce bez wcześniejszego leczenia nowotworu.

Dodatkowe metody diagnostyczne dostępne w Onkolmed

USG tarczycy

• Pozwala ocenić strukturę gruczołu, obecność guzków, torbieli, zwapnień.

• W połączeniu z badaniami hormonalnymi daje pełny obraz funkcji i budowy tarczycy.

Biopsja cienkoigłowa (BAC)

• Wykonywana pod kontrolą USG.

• Służy do oceny komórek guzów – niezbędna w rozpoznaniu raka tarczycy.

Choroby tarczycy a inne układy organizmu

Tarczyca wpływa na układ:

• Rozrodczy – zaburzenia miesiączkowania, niepłodność

• Nerwowy – depresja, niepokój, drżenia

• Sercowo-naczyniowy – nadciśnienie, migotanie przedsionków

• Pokarmowy – zaparcia, przyrost masy ciała

Dlatego w Onkolmed współpracują ze sobą nie tylko endokrynolodzy, ale także neurolog, ginekolog, urolog, chirurg i onkolog kliniczny, którzy analizują pacjenta całościowo.

Dla kogo badania hormonalne tarczycy?

Zalecane są, jeśli masz:

• chroniczne zmęczenie

• problemy z wagą

• uczucie zimna lub gorąca

• nieregularne miesiączki

• guzki w obrębie szyi

• nadmierne wypadanie włosów

• suchą skórę, obrzęki

• zaburzenia koncentracji

Leczenie chorób tarczycy w Onkolmed

W zależności od rozpoznania:

• Farmakoterapia (hormonalna – Euthyrox, Letrox; przeciwtarczycowe – Thyrozol)

• Leczenie radiojodem – przy nadczynności lub nowotworach

• Chirurgia tarczycy – w przypadku guzów, dużych wola, raków

• Onkologia kliniczna – w leczeniu nowotworów tarczycy

Leczenie dobierane jest indywidualnie przez zespół specjalistów Onkolmed.

Umów się na konsultację w Onkolmed Lecznicy Onkologicznej w Warszawie

Jeśli zauważasz u siebie objawy zaburzeń tarczycy, nie czekaj! W Onkolmed oferujemy:

• szybki dostęp do doświadczonych endokrynologów

• kompleksową diagnostykę (TSH, FT3, FT4, przeciwciała, USG)

• nowoczesne leczenie farmakologiczne i chirurgiczne

• interdyscyplinarną opiekę specjalistyczną

Źródła i literatura medyczna:

1. American Thyroid Association (ATA) Guidelines – 2023

2. Polskie Towarzystwo Endokrynologiczne – Rekomendacje 2022

3. Medycyna Praktyczna – Endokrynologia, 2024

4. Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism – Thyroid Function Testing

5. National Cancer Institute – Thyroid Cancer Treatment

6. PubMed: Thyroid Autoimmunity and Diagnostics (2022–2024)

7. European Thyroid Association – Clinical Practice Guidelines 2023