Borelioza u dzieci - przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie

Dzieci są szczególnie narażone na zakażenie ponieważ przykładają mniejszą wagę niż dorośli do profilaktyki przeciwko ugryzieniu kleszcza. Dużo łatwiej jest im też przeoczyć potencjalne ugryzienia. W tej materii większa odpowiedzialność spoczywa na rodzicach, którzy powinni zadbać o odpowiednie zabezpieczenia oraz w miarę możliwości sprawdzać, czy w ciele dziecka nie tkwi kleszcz. 

Jakie są przyczyny boreliozy u dzieci?

Za rozprzestrzenianie boreliozy u dziecka (zwanej także chorobą z Lyme) odpowiadają głównie kleszcze rodzaju Ixodes ricinus. Pasożyty te możemy spotkać w lasach liściastych, ale także w parkach i na łąkach. W Polsce za tereny mnogiego występowania kleszczy uważa się Podlasie i Mazury.
Kleszcze bytują zwykle w środowisku o wysokiej wilgotności, szczególnie dużo jest ich na terenach morskich i w pobliżu jezior. Pasożyty te nazywane są wektorem boreliozy, co oznacza, że uczestniczą w przenoszeniu się zarazka pomiędzy organizmami, natomiast rezerwuarem krętka są głównie drobne gryzonie i sarny.
Zakażone mogą być dorosłe kleszcze lub larwy – nimfy (są bardzo trudne do odnalezienia na ubraniach i skórze). Ukąszenie przez kleszcza nie jest równoznaczne z zakażeniem, nawet na terenie endemicznym, czyli miejscu gdzie zakażonych kleszczy jest najwięcej. Oprócz krętków Borrelia burgdorferi kleszcze mogą przenosić także wirusy odpowiedzialne za wystąpienie kleszczowego zapalenia mózgu.

Jak rozwija się borelioza u dzieci?

Borelioza rozwija się stopniowo. Po ugryzieniu przez zarażonego kleszcza, krętki przedostają się do krwiobiegu człowieka wraz z jego śliną i wymiocinami. Początkowo mogą wywołać tylko zmiany na skórze w okolicach miejsca ugryzienia. Jest to tzw. rumień pełzający. W ciągu kolejnych tygodni i miesięcy rozprzestrzeniają się po innych narządach jak serce, siatkówka, mięśnie, szpik, śledziona, wątroba a nawet mózg.
Rozwój boreliozy można podzielić na trzy etapy:

• wczesny ograniczony,
• wczesny rozsiany,
• późny.

Faza pierwsza trwa około 30 dni od zakażenia. Jest bardzo trudna do wychwycenia ponieważ zwykle jedynym objawem jest rumień pełzający, który jednak nie występuje u wszystkich chorych. Znacznie rzadziej można go zaobserwować u dzieci niż u dorosłych. Pojawia się od kilku dni do kilku tygodni od zakażenia. Oprócz rumienia mogą pojawić się objawy przypominające grypę. Jeśli na tym etapie nie rozpocznie się leczenia objawy znikają maksymalnie w ciągu 12 tygodni. Nie oznacza to jednak końca choroby.
Kolejny etap rozpoczyna się około sześć miesięcy od zakażenia. Właśnie wtedy borelioza jest najczęściej diagnozowana, również u dzieci. Bakterie rozprzestrzeniają się po całym organizmie i atakują kolejne organy. Pojawiają się charakterystyczne dla boreliozy objawy i dolegliwości

Jakie objawy świadczą o tym, że jest borelioza u dziecka?

Niestety niektóre objawy boreliozy u dzieci są niespecyficzne, bo mogą sugerować inne problemy zdrowotne lub psychiczne. Na przykład złe samopoczucie, rozdrażnienie, trudności z koncentracją częściej przypisuje się fobii szkolnej niż boreliozie. 
Pewne objawy, zwłaszcza jeśli pojawiają się bez konkretnej, obiektywnej przyczyny, mogą świadczyć o boreliozie u dziecka. Należą do nich:

• zmęczenie (ciągłe lub okresowe) – dziecko może nagle nie mieć sił na zabawy, które do tej pory nie sprawiały mu trudności lub być energiczne, by za chwilę całkowicie opaść z sił;
• bóle mięśni – dziecko często nie potrafi opisać źródła bólu, czasami może pojawiać się poranna sztywność szyi lub górnej części pleców, niektóre dzieci z powodu osłabienia mięśni mają problem z aktywnością fizyczną, a nawet chodzeniem;
• bóle głowy – dziecko skarży się na ból głowy lub ucisk na głowie;
• bóle stawów – to jeden z charakterystyczniejszych objawów boreliozy u dziecka. Dziecko zwykle skarży się, że boli je kolano, łokieć, biodro, ramiona (ból może się przemieszczać), czasami dłonie, stopy, nadgarstki, palce. Dziecku trudno jest opisać taki ból, więc uwagę rodzica powinno zwrócić ciągłe pocieranie bolącego miejsca;
• stan podgorączkowy i pocenie się w nocy – u dzieci z boreliozą często pojawia się stan podgorączkowy, mogą pojawić się też dreszcze, czy zwiększona potliwość podczas nocnego odpoczynku;
• zmiany w zachowaniu, np. zwiększona drażliwość lub impulsywność, nietypowe lub nagłe zmiany osobowości, np. wybuchy agresji, wściekłości, trudności w nauce z powodu problemów z koncentracją, mgła mózgowa (dzieci nagle zapominają wielu rzeczy, mogą mieć problem z przyswajaniem niektórych informacji);
• zwiększona wrażliwość na światło, dźwięk, dotyk, a nawet smak – zmysły dziecka mogą stać się niezwykle wrażliwe;
• problemy ze snem – dziecko może spać zbyt długo lub wręcz przeciwnie może mieć problemy z zasypianiem. Mogą pojawić się lęki nocne, niepokój;
• problemy z pęcherzem moczowym – dziecko może odczuwać częstszą potrzebę oddawania moczu lub ból podczas sikania;
• ból brzucha – u dziecka z boreliozą mogą pojawiać się bóle brzucha oraz problemy trawienne (nudności, wymioty).

Jeśli u Twojego dziecka pojawiły się takie objawy, skontaktuj się ja najszybciej z lekarzem, który skieruje dziecko na odpowiednie badania. Opóźnienie diagnozy może pogorszyć stan dziecka – choroba może przejść do drugiej lub trzeciej fazy, czyli sytuacji, gdy krętki Borrelii rozprzestrzeniają się po całym organizmie. Choroba atakuje wówczas również ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy i określana jest jako neuroborelioza. 

Jak przebiega wykrycie boreliozy?

Na początku trzeba wspomnieć, że brak widocznego ukłucia przez kleszcza nie ma znaczenia przy podejrzeniu boreliozy. Diagnostyka opiera się na serologii – bada się surowicę pacjenta na obecność swoistych przeciwciał przeciwko prętkom w klasie IgM (odpowiadają one za wczesną odpowiedź immunologiczną). Jeżeli wynik jest dodatni lub wątpliwy, to należy wykonać badanie potwierdzające metodą Western Blot.

Jak przebiega leczenie boreliozy?

W przypadku stwierdzenia boreliozy leczenie polega na zastosowaniu antybiotyków. Dobór leku i czas jego stosowania jest zależny od konkretnej postaci choroby. Antybiotyków nie stosuje się, jeśli infekcji nie towarzyszą objawy kliniczne.
Leczenie boreliozy u dzieci polega na dobraniu odpowiedniej dawki antybiotyku w stosunku do wieku i masy ciała. Młodsi pacjenci najczęściej otrzymują amoksycylinę, a starsi doksycyklinę.
Właściwie dobrana antybiotykoterapia we wczesnej fazie choroby zapewnia wyleczenie w większości przypadków. U nielicznych chorych, pomimo leczenia mogą wystąpić późne objawy stawowe, skórne i neurologiczne.

Gdzie mogę przebadać się pod kątem boreliozy?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to przychodnia w której przyjmują lekarze rodzinni i specjaliści leczący choroby nowotworowe. Można przyjść na wizytę do lekarza na konsultację i przy okazji zbadać się pod kątem zakażenia boreliozą.

Jednocześnie informujemy, że aktualnie w Onkolmed Lecznica Onkologiczna nie przyjmuje pediatra.

W celu umówienia się na konsultację i badanie na boreliozę skontaktuj się z przychodnią Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337.

Źródła:
zdrowie.radiozet.pl/Ciaza-i-dziecko/Zdrowie-dziecka/Borelioza-u-dziecka-wczesne-i-pozne-objawy.-Nie-przegap-ich
hellozdrowie.pl/borelioza-u-dzieci-objawy-wykrycie-i-leczenie/
wylecz.to/choroby-u-dzieci/borelioza-u-dziecka/

Szanowni Pacjenci,

Przed zapisem do lekarza specjalisty bardzo prosimy o dokładne zapoznanie się z zakresem działalności danego lekarza (każdy lekarz specjalista leczy inną część ciała). W przypadku problemu z wyborem właściwego specjalisty, prosimy o kontakt z Recepcją Onkolmed. Chętnie służymy pomocą. W celu prawidłowego zapisu do specjalisty, przeprowadzamy wywiad z Pacjentem. Mając tę wiedzę łatwiej jest nam zaoferować konkretną pomoc i wybór odpowiedniego lekarza.

Ze względu na długą listę oczekujących w przypadku rezygnacji z wizyty prosimy o wcześniejsze jej odwołanie. 

Szanujmy się wzajemnie.