Zaburzenia hormonalne a rak piersi – jak hormony wpływają na rozwój nowotworu?

Rak piersi to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet w Polsce i na świecie. Choć istnieje wiele czynników ryzyka jego powstania, jednym z kluczowych są zaburzenia hormonalne. Hormony pełnią fundamentalną rolę w funkcjonowaniu piersi – zarówno w okresie dojrzewania, ciąży, jak i menopauzy. Ich nadmiar lub niedobór może prowadzić do poważnych zaburzeń, w tym nowotworzenia.

W artykule wyjaśniamy, czym są zaburzenia hormonalne, jak wpływają na rozwój raka piersi, jakie są objawy i jak można je diagnozować oraz leczyć. Zapraszamy także na specjalistyczne konsultacje i badania do Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie.

Czym są zaburzenia hormonalne?

Hormony to substancje chemiczne produkowane przez gruczoły dokrewne (np. jajniki, tarczyca, nadnercza), które regulują większość funkcji życiowych – od metabolizmu, przez cykl miesiączkowy, po nastrój. Zaburzenia hormonalne pojawiają się wtedy, gdy dochodzi do nadprodukcji lub niedoboru jednego lub więcej hormonów. W kontekście raka piersi najistotniejsze są:

• Estrogeny i progesteron – główne hormony płciowe kobiece

• Prolaktyna – hormon wpływający na laktację

• Hormony tarczycy – TSH, T3, T4

• Insulina i hormony wzrostu

Jak hormony wpływają na rozwój raka piersi?

1. Estrogeny i progesteron – hormony o podwójnym działaniu

Estrogeny są kluczowe dla rozwoju i funkcjonowania piersi, ale ich nadmiar może działać rakotwórczo. Długotrwała ekspozycja na estrogeny – szczególnie bez równowagi z progesteronem – zwiększa ryzyko raka piersi. Dotyczy to m.in.:

• Wczesnej pierwszej miesiączki (przed 12. rokiem życia)

• Późnej menopauzy (po 55. roku życia)

• Bezdzietności lub późnego pierwszego porodu (po 30. roku życia)

• Stosowania hormonalnej terapii zastępczej (HTZ)

• Otyłości po menopauzie (tkanka tłuszczowa produkuje estrogeny)

Estrogeny stymulują namnażanie się komórek nabłonka gruczołu sutkowego, co zwiększa szansę na wystąpienie mutacji i powstanie guza. W przypadku nowotworów hormonozależnych (ER+/PR+) obecność receptorów estrogenowych i progesteronowych w komórkach guza wpływa na ich rozwój.

2. Zaburzenia poziomu prolaktyny

Prolaktyna produkowana przez przysadkę mózgową również może mieć związek z nowotworzeniem. Jej nadmiar może sprzyjać proliferacji komórek gruczołu piersiowego, co – przy braku kontroli – może prowadzić do powstania zmian przedrakowych lub raka.

3. Tarczyca i rak piersi – związek mniej oczywisty, ale istotny

Kobiety z chorobami tarczycy, zwłaszcza z niedoczynnością, mają zaburzoną gospodarkę hormonalną, co może wpływać na metabolizm estrogenów. W niedoczynności tarczycy dochodzi do zmniejszenia klirensu estrogenów, co skutkuje ich dłuższym działaniem w organizmie.

4. Insulina i czynniki wzrostu

Insulinooporność oraz wysoki poziom insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF-1) to kolejne elementy, które mogą sprzyjać rozwojowi raka piersi. U kobiet z zespołem metabolicznym lub cukrzycą typu 2 częściej diagnozuje się nowotwory piersi.

Objawy zaburzeń hormonalnych, na które warto zwrócić uwagę

Zaburzenia hormonalne mogą mieć różnorodne objawy. Do najczęstszych należą:

• Nieregularne cykle miesiączkowe lub ich brak

• Bóle piersi, uczucie napięcia

• Powiększenie jednej piersi

• Wydzielina z brodawki

• Wahania masy ciała

• Nadmierne owłosienie lub trądzik

• Zaburzenia nastroju, bezsenność

• Uderzenia gorąca i nocne poty (szczególnie w menopauzie)

Każdy z tych objawów powinien być sygnałem do konsultacji z lekarzem, szczególnie jeśli utrzymuje się dłużej lub nasila.

Diagnostyka w Onkolmed Lecznica Onkologiczna

W Onkolmed zapewniamy kompleksową diagnostykę zaburzeń hormonalnych i raka piersi. Na miejscu wykonujemy:

• USG piersi – badanie obrazowe wykrywające zmiany w gruczole piersiowym

• Biopsję cienkoigłową – pobranie materiału do badania histopatologicznego

• Cytologię i cytologię osadu moczu – przy podejrzeniu zaburzeń hormonalnych wpływających na inne narządy

• Badania hormonalne z krwi – poziom estrogenów, progesteronu, prolaktyny, TSH, fT3, fT4, testosteronu

• Markery nowotworowe (CA 15-3, CEA) – szczególnie w przypadku zmian o niepewnym charakterze

Dzięki współpracy z laboratoriami partnerskimi możemy także oznaczyć poziom IGF-1, insuliny oraz wykonać badania genetyczne w kierunku mutacji BRCA1/BRCA2.

Leczenie i profilaktyka zaburzeń hormonalnych związanych z rakiem piersi

1. Opieka specjalistyczna w Onkolmed

W naszej placówce pracują doświadczeni lekarze, którzy zajmują się zaburzeniami hormonalnymi i nowotworami piersi:

• onkolog kliniczny

•  ginekolog onkolog

•  endokrynolog

•  chirurg onkolog

Każdy pacjent jest prowadzony indywidualnie – od diagnostyki, przez leczenie, po monitorowanie stanu zdrowia.

2. Terapia hormonalna

U kobiet z nowotworami ER+/PR+ wdraża się leczenie hormonalne mające na celu zablokowanie receptorów estrogenowych:

• Tamoksyfen

• Inhibitory aromatazy (letrozol, anastrozol)

• Antagonisty receptora estrogenowego (fulwestrant)

3. Zabiegi chirurgiczne i chemioterapia

W przypadkach zaawansowanych może być konieczne leczenie chirurgiczne (mastektomia, operacje oszczędzające pierś), chemioterapia lub radioterapia – dostępne w placówkach współpracujących z Onkolmed.

4. Zmiana stylu życia jako profilaktyka

• Utrzymanie prawidłowej masy ciała

• Regularna aktywność fizyczna

• Ograniczenie spożycia alkoholu

• Unikanie palenia tytoniu

• Dieta uboga w przetworzone produkty i bogata w błonnik

To wszystko pomaga w utrzymaniu równowagi hormonalnej i zmniejsza ryzyko nowotworu piersi.

Dlaczego warto zgłosić się do Onkolmed?

W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie zapewniamy:

• Krótkie terminy wizyt

• Doświadczonych specjalistów

• Diagnostykę na miejscu (USG, biopsje, badania hormonalne, cytologia, markery)

• Indywidualne podejście do każdego pacjenta

• Współpracę z najlepszymi laboratoriami i ośrodkami onkologii

Zapraszamy na konsultację!

Jeśli zauważyłaś niepokojące objawy hormonalne lub masz obciążenie rodzinne w kierunku raka piersi – nie zwlekaj. Skontaktuj się z nami i umów na wizytę w Onkolmed Lecznica Onkologiczna. Im wcześniej wykryjemy problem, tym większa szansa na skuteczne leczenie.

Źródła:

1. American Cancer Society. Hormone therapy for breast cancer.

2. WHO – Hormonal factors and breast cancer risk.

3. Narodowy Fundusz Zdrowia – Profilaktyka raka piersi.

4. Polskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej.

5. Cancer Research UK – Breast cancer and hormones.

6. Opracowania naukowe: "Endocrine-Related Cancer", "Journal of Clinical Oncology", "The Lancet Oncology".

7. Informacje z oferty medycznej: www.onkolmed.pl

Chroń swoje zdrowie. Regularnie badaj piersi i dbaj o równowagę hormonalną – to Twoja najlepsza profilaktyka!