Schorzenia nowotworowe układu moczowo-płciowego u dzieci – objawy, diagnostyka i leczenie

Nowotwory układu moczowo-płciowego u dzieci należą do rzadkich, ale bardzo poważnych chorób. Układ moczowo-płciowy u dzieci obejmuje nerki, moczowody, pęcherz moczowy, cewkę moczową oraz narządy płciowe. Nowotwory mogą rozwijać się w każdej z tych struktur. Najczęstsze z nich to guz Wilmsa, mięsak prążkowanokomórkowy pęcherza i cewki moczowej, a także nowotwory jąder.

W artykule omówimy:

• najczęstsze rodzaje nowotworów układu moczowo-płciowego u dzieci,

• objawy, na które trzeba zwrócić uwagę,

• dostępne metody diagnostyczne,

• możliwości leczenia,

• rolę specjalistów i placówek medycznych,

• zaproszenie na specjalistyczne konsultacje w Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie.

1. Nowotwory układu moczowo-płciowego u dzieci – co to takiego?

Układ moczowo-płciowy odpowiada za produkcję i wydalanie moczu oraz – w późniejszym wieku – za funkcje rozrodcze. Choć nowotwory u dzieci to tylko około 1% wszystkich zachorowań onkologicznych, to właśnie nowotwory układu moczowo-płciowego są w tej grupie stosunkowo częste.

Najczęściej spotykane nowotwory układu moczowo-płciowego u dzieci to:

Guz Wilmsa (nephroblastoma)

• Występuje najczęściej u dzieci w wieku 3-5 lat.

• Dotyczy jednej lub obu nerek.

• Charakteryzuje się szybkim wzrostem, ale dzięki postępowi medycyny jest w dużej mierze wyleczalny.

Mięsak prążkowanokomórkowy (rhabdomyosarcoma)

• Może rozwijać się w pęcherzu moczowym, cewce moczowej, pochwie, a nawet w prostacie.

• Jest agresywnym nowotworem tkanek miękkich.

• Często diagnozowany u dzieci do 10. roku życia.

Nowotwory jąder i jajników

• Najczęstsze u niemowląt i dzieci do 4 roku życia oraz w okresie dojrzewania.

• Występują guzy germinalne (z komórek zarodkowych), takie jak potworniaki, yolk sac tumor (rak pęcherzyka żółtkowego).

2. Jakie są objawy nowotworów układu moczowo-płciowego u dzieci?

Rodzice są pierwszymi, którzy mogą zauważyć niepokojące zmiany. Objawy nowotworów u dzieci bywają niespecyficzne, dlatego warto znać te najczęstsze:

• Wyczuwalny guz w jamie brzusznej – często bezbolesny.

• Ból brzucha lub boku – nawracający, trudny do złagodzenia.

• Krwawienie z dróg moczowych (krwiomocz) – zauważalne zabarwienie moczu na różowo lub czerwono.

• Zaburzenia oddawania moczu – częste parcie, ból, zatrzymanie moczu.

• Obrzęki nóg i powiek – wynikające z upośledzonej pracy nerek.

• Zmiany w wyglądzie jąder lub moszny – powiększenie, zgrubienie, brak zstąpienia jądra.

• Gorączka, spadek masy ciała, osłabienie – objawy ogólnoustrojowe.

W przypadku jakichkolwiek podejrzeń należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem specjalistą.

3. Diagnostyka – jak rozpoznać nowotwór układu moczowo-płciowego u dziecka?

W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie oferujemy pełną diagnostykę nowotworów dziecięcych, opartą na najnowszych standardach.

Etapy diagnostyki:

Wywiad i badanie fizykalne

Lekarz przeprowadza dokładny wywiad z rodzicem i dzieckiem oraz bada dziecko palpacyjnie, oceniając m.in. brzuch, narządy płciowe i węzły chłonne.

Badania obrazowe

• USG jamy brzusznej i układu moczowo-płciowego – pierwszy krok w wykrywaniu guzów nerek, pęcherza czy jąder.

• Rezonans magnetyczny (MRI) – dokładna ocena rozmiaru i lokalizacji guza, naciekania okolicznych tkanek.

• Tomografia komputerowa (TK) – szczególnie przy podejrzeniu przerzutów.

• Urografia, cystografia – specjalistyczne badania urologiczne.

Badania laboratoryjne

• Morfologia, OB, CRP – w celu oceny stanu ogólnego.

• Badanie moczu – obecność krwi, białka, komórek nowotworowych.

• Markery nowotworowe:

  • AFP (alfa-fetoproteina) – podwyższona w yolk sac tumor.

  • β-HCG – wzrost w niektórych guzach germinalnych.

Biopsja guza

Pobranie fragmentu tkanki do badania histopatologicznego to klucz do postawienia ostatecznej diagnozy.

4. Leczenie nowotworów układu moczowo-płciowego u dzieci

Leczenie nowotworów dziecięcych jest zawsze wielodyscyplinarne. W Onkolmed i współpracujących placówkach leczeniem zajmują się:

• Onkolog dziecięcy

• Urolog dziecięcy

• Radioterapeuta

• Chirurg dziecięcy

• Chemioterapeuta

Główne metody leczenia:

1. Chirurgia onkologiczna

• Usunięcie guza jest podstawowym elementem terapii.

• W przypadku guza Wilmsa najczęściej wykonuje się nefrektomię – usunięcie chorej nerki.

• W guzach jąder stosuje się orchidektomię – usunięcie jądra.

2. Chemioterapia

• Stosowana zarówno przed, jak i po operacji.

• Pomaga zmniejszyć rozmiar guza i wyeliminować komórki nowotworowe krążące w organizmie.

3. Radioterapia

• Rzadziej stosowana u dzieci ze względu na ryzyko powikłań.

• Może być użyta przy guzach nieoperacyjnych lub po niepełnym usunięciu.

4. Immunoterapia i terapie celowane

• Coraz częściej włączane w leczeniu dzieci z nowotworami opornymi na tradycyjne leczenie.

• W Polsce nadal są na etapie badań klinicznych, jednak są dostępne w niektórych ośrodkach akademickich.

5. Rokowania i opieka po leczeniu

Współczesna medycyna daje bardzo dobre rokowania w leczeniu nowotworów dziecięcych – w przypadku guza Wilmsa sięgają one ponad 90% wyleczeń, jeśli choroba zostanie wcześnie wykryta.

Po leczeniu dziecko wymaga:

• Regularnych kontroli u onkologa dziecięcego i urologa.

• Badań obrazowych co kilka miesięcy.

• Wsparcia psychologicznego i dietetycznego.

6. Dlaczego warto wybrać Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie?

W naszej placówce oferujemy:

• Doświadczonych urologów dziecięcych.

• Nowoczesną diagnostykę obrazową – USG.

• Współpracę z najlepszymi ośrodkami chirurgii dziecięcej w Warszawie i Polsce.

• Holistyczne podejście do dziecka i rodziny.

• Brak kolejek – szybkie terminy konsultacji.

• Indywidualnie dobrane plany leczenia i opieki po leczeniu.

Zapraszamy na konsultacje do Onkolmed Lecznica Onkologiczna

Jeśli zauważyłeś u swojego dziecka niepokojące objawy – nie czekaj! Wczesna diagnoza to większa szansa na całkowite wyleczenie. W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie zapewniamy kompleksową opiekę w zakresie diagnostyki i leczenia nowotworów u dzieci.

Źródła:

1. Children's Oncology Group (COG) Guidelines.

2. National Cancer Institute (NCI) – Wilms Tumor and Other Childhood Kidney Tumors Treatment.

3. International Society of Pediatric Oncology (SIOP) Clinical Trials.

4. Polish Pediatric Oncology Group – Zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne.

5. Medycyna Praktyczna: Nowotwory u dzieci – schematy leczenia.

6. DeVita, Hellman & Rosenberg’s Cancer: Principles & Practice of Oncology, 11th Edition.