Choroby prostaty - wstydliwy problem mężczyzn

Co to jest rak prostaty?

Rak prostaty jest jednym z częściej rozpoznawanych nowotworów u mężczyzn. Nowotwór prostaty rozwija się powoli - od pojawienia się pierwszych komórek nowotworowych do wystąpienia objawów choroby upływa nawet kilkanaście lat. Pierwsze objawy nowotworu prostaty mogą być jeszcze łagodne i niezbyt dokuczliwe. Mężczyźni niechętnie się do nich przyznają. Wolą je lekceważyć, a wizytę u specjalisty odkładają na ostatnią chwilę, gdy często jest już za późno na leczenie. Do badań pozwalających wykryć raka prostaty należą badanie per rectum, oznaczenie PSA we krwi i biopsja gruczołu krokowego. W leczeniu tego nowotworu stosuje się m.in. hormonoterapię - leki blokujące męskie hormony płciowe, odpowiedzialne za rozwój komórek rakowych.
Zanim rozwiniemy temat raka prostaty wyjaśnimy czym jest prostata.
Prostatą albo sterczem nazywa się gruczoł krokowy. Należy on do męskiego układu płciowego. Mięśnie otaczające prostatę kurczą się podczas wytrysku. W wydzielinie tego gruczołu zawieszone są plemniki. Prostata znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie pęcherza moczowego. Otacza bliższy odcinek cewki moczowej, dlatego większość objawów towarzyszących schorzeniom tego narządu, w tym raka prostaty, związanych jest z problemami z oddawaniem moczu.
Wyróżnia się trzy rodzaje chorób prostaty:

zapalenie ostre lub przewlekłe prostaty,
przerost gruczołu krokowego,
nowotwory złośliwe prostaty.

Czym jest zapalenie ostre lub przewlekłe prostaty?

U części chorych zgłaszających się do lekarza z powodu objawów zapalenia prostaty nie udaje się wyizolować patogenu odpowiedzialnego za objawy zapalenia. Pomimo tego stosowane są antybiotyki, które nie zawsze przynoszą poprawę stanu chorego, a jeżeli są skuteczne, po jakimś czasie dolegliwości nawracają.
Generalnie wyniki leczenia tej jednostki chorobowej są niezadowalające. Jeżeli przyczyną zapalenie prostaty nie jest czynnik bakteryjny, wówczas stwierdza się niebakteryjne zapalenie gruczołu krokowego. Przewlekłe zapalenie prostaty wiąże się z występowaniem szeregu przykrych dolegliwości. Chorują głównie mężczyźni w średnim wieku.
Obecnie przewlekłe niebakteryjne zapalenie stercza znane jest jako zespół przewlekłego bólu miednicy mniejszej(CPPS – Chronic pelvic pain syndrome). Zaliczany jest do grupy zapalnych chorób gruczołu krokowego. Wyróżnia się postać zapalną i niezapalną CPPS. Objawy choroby są podobne do tych, które zgłaszają chorzy z przewlekłym bakteryjnym zapaleniem stercza. Są to:

dolegliwości bólowe w okolicy krocza,
ból moszny,
ból kości krzyżowej,
ból w okolicach spojenia łonowego,
ból ujścia zewnętrznego cewki moczowej,
objawy dysuryczne – uczucie pieczenia, palenia i bólu występujące w trakcie oddawania moczu,
osłabienie strumienia moczu,
czasami zaburzenia erekcji (wzwodu),
zaburzenia ejakulacji (wytrysku),
hematospermia, czyli obecność krwi w nasieniu.

Dolegliwości bólowe mają znaczne nasilenie oraz nawrotowy charakter. Do postawienia rozpoznania muszą utrzymywać się co najmniej trzy miesiące.

Czym jest przerost gruczołu krokowego?

Powiększenie objętości gruczołu krokowego jest efektem wzrostu liczby jego komórek gruczołowych oraz mięśniówki. Są to komórki fizjologicznie budujące stercz. Stąd określenie „łagodny” w nazwie choroby - przerost nie jest spowodowany zmianą nowotworową ani infekcją.
Powiększający się gruczoł krokowy uciska na cewkę moczową powodując problemy z oddawaniem moczu (trudności z rozpoczęciem oddawania moczu, oddawanie moczu słabym strumieniem). Gruczoł może również wypukić się do samego pęcherza moczowego powodując wystąpienie uczucia parcia oraz uczucia niepełnego opróżnienia pęcherza nawet po oddaniu moczu (mikcji).
Przerost gruczołu krokowego możesz podejrzewać jeśli:

masz trudność z rozpoczęciem lub zakończeniem oddawania moczu,
oddajesz mocz słabym strumieniem lub kroplami,
oddajesz mocz często z powodu nagłego uczucia parcia (częstomocz),
oddajesz mocz kilkukrotnie w ciągu nocy (nykturia).
Podobne do powyższych objawy pojawiają się również w przypadku raka gruczołu krokowego i raka pęcherza moczowego. W celu weryfikacji i postawienia trafnej diagnozy konieczna jest konsultacja z lekarzem, najlepiej urologiem.

Czym jest nowotwór złośliwy prostaty?

Nowotwór złośliwy prostaty może być istotny lub nieistotny klinicznie. Nowotwór prostaty to spektrum chorób różniących się złośliwością (wynik w skali Gleason’a od 5-10 lub wynik w skali Grade 1-5). Dopiero na podstawie biopsji, rezonansu, innych czynników można podjąć decyzję o istotności klinicznej nowotworu. Mniej agresywne formy choroby należy bardzo dokładnie i systematycznie monitorować, na przykład na podstawie regularnych badań poziomu PSA, kontrolnych biopsji, w przypadku mniej złośliwych nowotworów przeważnie nie są konieczne operacje i agresywne leczenie na początku choroby. Pomimo tego, że najczęściej przebieg nowotworu gruczołu krokowego jest bezobjawowy, często zdarza się, że w momencie zdiagnozowania choroby, jest już ona na tyle rozwinięta, że obecne są przerzuty do innych organów lub naciek na sąsiadujące tkanki. Wtedy mówimy, iż jest to nowotwór zaawansowany miejscowo lub przerzutowy. Najczęstsze objawy raka prostaty to:

potrzeba częstego oddawania moczu,
krew w moczu,
trudności z wypróżnieniem,
ból i pieczenie w trakcie wypróżnienia,
ból pleców w okolicy miednicy i na poziomie kręgów piersiowych,
spadek masy ciała, zaburzenia erekcji,
krew w spermie.

W przypadku zauważenia któregokolwiek z objawów raka prostaty, należy natychmiast udać się do urologa. Leczenie tego nowotworu przynosi efekty tylko przy wczesnym rozpoznaniu choroby.

Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia raka prostaty?

Do najważniejszych czynników ryzyka zachorowania na raka prostaty należą wiek oraz dziedziczność. Im mężczyzna starszy, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworu stercza. Jeśli chodzi o dziedziczność tego nowotworu, to najbardziej narażeni na raka prostaty są ci mężczyźni, w których rodzinach wystąpił on u krewnych pierwszego stopnia (np. brata bądź ojca). Częściej chorują na niego panowie rasy czarnej. Wśród czynników ryzyka przerostu prostaty wymienia się także promieniowanie rentgenowskie, palenie tytoniu, picie alkoholu, zażywanie narkotyków. Nowotwór może być spowodowany przez niektóre barwniki i konserwanty zawarte w pokarmie. Problemowi z prostatą sprzyja dieta bogata w tłuszcze roślinne, a uboga w warzywa i owoce.
Rak prostaty rozwija się powoli. Od momentu pojawienia się pierwszych zmian nowotworowych w pojedynczych komórkach do ukształtowania się guzka o objętości 1 ml może minąć nawet 10 lat. Początkowo rak prostaty może obejmować tylko sam gruczoł. Jednak w miarę rozwoju nowotwór może tworzyć nacieki na tkankach otaczających prostatę i tworzyć przerzuty w węzłach chłonnych, a nawet w kościach.

Jak przebiega diagnostyka i leczenie raka prostaty?

Rak prostaty należy do chorób trudnych do zdiagnozowania. Podstawowymi metodami stosowanymi przez lekarza urologa przy rozpoznaniu raka gruczołu krokowego są:

wywiad lekarski,
oznaczanie stężenia swoistego antygenu sterczowego (PSA) w surowicy – PSA jest produkowany niemal wyłącznie przez komórki prostaty, jednak jego podwyższone stężenie nie zawsze musi oznaczać raka prostaty. Do wzrostu stężenia PSA może dojść nie tylko w następstwie nowotworu, ale również w wyniku zapalenia stercza, łagodnego przerostu prostaty, urazu mechanicznego gruczołu, związanego np. z wykonanie multrasonografii przezodbytniczej,
biopsja – raka prostaty rozpoznaje się na podstawie badania pod mikroskopem wycinków tkanki pobranej z gruczołu krokowego. Biopsja gruczołu krokowego pozwala nie tylko wykryć raka, ale też ocenić stopień jego rozległości i złośliwości,
badanie per rectum – badanie palcem przez odbytnicę pozwala wykryć nieprawidłowości prostaty. Jednak potwierdzenie istnienia raka uzyskuje się dopiero po wykonaniu biopsji,
ultrasonografia przezodbytnicza.

Znaczenie dokładnego zebrania wywiadu jest ważne przy stawianiu każdej diagnozy, jednak w wypadku raka gruczołu krokowego dolegliwości nie są charakterystyczne. Ich rodzaj może zależeć od stopnia zaawansowania zmian.
Wybór metody leczenia uzależniony jest od wielu czynników:

stopnia zaawansowania choroby,
oceny ryzyka (na podstawie stężenia PSA oraz wartości w skali Gleasona),
wieku chorego i spodziewanego czasu przeżycia.

Można wyodrębnić trzy główne sposoby leczenia tego nowotworu:

operację (wycięcie gruczołu krokowego),
radioterapię,
leczenie systemowe (terapię hormonalną lub klasyczną chemioterapię).

Teraz kiedy poznaliśmy choroby prostaty a zwłaszcza dowiedzieliśmy się czym jest rak prostaty, jakie są jego objawy i metody leczenia, pojawia się pytanie dokąd iść po diagnozę. Pierwsze kroki powinniśmy skierować do swojego lekarza rodzinnego, który przeprowadzi wywiad i zrobi podstawowe badania. W sytuacji gdy wyniki badań będą niepokojące skieruje nas do specjalisty – lekarza urologa w celu dalszej diagnostyki i leczenia. Wiele z Państwa zada sobie pytanie dokąd się udać do lekarza? Lekarzy w końcu jest tak wielu. Najlepsi urolodzy konsultują w Warszawie na Ursynowie w przychodni Onkolmed- Lecznica Onkologiczna.

W celu umówienia się na konsultację u urologa, onkologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Powrót