04 Sie 2025
Infekcje bakteryjne i wirusowe układu pokarmowego a nowotwory – co warto wiedzieć?
Choroby nowotworowe układu pokarmowego rozwijają się z różnych przyczyn – genetycznych, środowiskowych i związanych ze stylem życia. Ale czy wiesz, że także niektóre infekcje bakteryjne i wirusowe mogą zwiększać ryzyko zachorowania na raka przewodu pokarmowego? Ten temat zyskuje coraz większe znaczenie w świecie medycyny. Dowiedz się, jakie mikroorganizmy mają wpływ na rozwój nowotworów, jak rozpoznać pierwsze objawy zagrożenia i kiedy warto udać się do specjalisty.
1. Układ pokarmowy – miejsce narażone na infekcje i nowotwory
Twój układ pokarmowy codziennie narażony jest na kontakt z tysiącami drobnoustrojów. Niektóre z nich są zupełnie nieszkodliwe, a inne – wręcz przeciwnie – mogą prowadzić do poważnych chorób, w tym nowotworów. Na szczęście większość infekcji mija samoistnie. Problem pojawia się wtedy, gdy są przewlekłe, nieleczone lub powodują trwałe zmiany w błonie śluzowej przewodu pokarmowego.
Jakie narządy wchodzą w skład układu pokarmowego?
Jama ustna,
Przełyk,
Żołądek,
Jelito cienkie i grube,
Odbytnica i odbyt,
Wątroba, pęcherzyk żółciowy i trzustka jako narządy pomocnicze.
To właśnie w tych obszarach mogą rozwijać się infekcje, które z czasem – przy sprzyjających warunkach – prowadzą do rozwoju raka.
2. Helicobacter pylori a rak żołądka
Czym jest Helicobacter pylori?
To spiralna bakteria, która zasiedla błonę śluzową żołądka. Zakażenie nią jest bardzo powszechne – szacuje się, że nawet 50% populacji światowej jest nosicielem. Jednak nie u każdego prowadzi do choroby. Problem pojawia się, gdy zakażenie staje się przewlekłe.
Jakie choroby powoduje H. pylori?
Przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka,
Choroba wrzodowa,
Zanikowe zapalenie żołądka,
Rak żołądka (gruczolakorak),
Jak dochodzi do nowotworu?
Helicobacter pylori uszkadza błonę śluzową żołądka i prowadzi do przewlekłego zapalenia. Stan zapalny z czasem może powodować mutacje komórek i ich niekontrolowany podział – czyli początek procesu nowotworowego.
Diagnostyka w Onkolmed:
W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie wykonujemy:
Testy oddechowe na H. pylori,
Badanie kału na antygen H. pylori,
Gastroskopię z pobraniem wycinków (biopsja) – wykonywana w placówkach partnerskich,
Badania histopatologiczne (na miejscu).
Leczenie:
Leczenie infekcji polega na eradykacji bakterii za pomocą antybiotyków i leków zmniejszających wydzielanie kwasu żołądkowego. Im szybciej wykryjesz H. pylori, tym mniejsze ryzyko rozwoju nowotworu.
3. Wirusowe zapalenie wątroby typu B i C (HBV, HCV) a rak wątroby
Wirusy HBV i HCV atakują wątrobę i mogą prowadzić do jej przewlekłego zapalenia. Najgroźniejszym powikłaniem takiego przewlekłego zapalenia jest rak wątrobowokomórkowy (HCC).
Jak dochodzi do raka?
Przewlekłe uszkodzenie wątroby przez wirusa prowadzi do marskości, która jest stanem przedrakowym. W wyniku ciągłego procesu zapalnego dochodzi do mutacji komórek i rozwoju nowotworu.
Kiedy się badać?
Jeśli miałeś kontakt z osobą zakażoną,
Jeśli miałeś transfuzje przed 1992 r.,
Jeśli jesteś w grupie ryzyka (osoby dializowane, uzależnione, po przeszczepach).
Diagnostyka i leczenie w Onkolmed i placówkach partnerskich:
Badania krwi: HBsAg, anty-HCV,
USG jamy brzusznej (na miejscu),
Fibroskopia i elastografia (placówki partnerskie),
Biopsja cienkoigłowa wątroby (Onkolmed),
Konsultacje hepatologiczne i onkologiczne,
Leczenie przeciwwirusowe i onkologiczne.
4. Wirus Epsteina-Barr (EBV) i jego związek z rakiem żołądka i chłoniakiem
Wirus EBV znany jest głównie z mononukleozy zakaźnej. Ale ma też ciemniejszą stronę – bierze udział w rozwoju niektórych nowotworów układu chłonnego i żołądka.
Jakie nowotwory są powiązane z EBV?
Chłoniak Burkitta,
Chłoniak Hodgkina,
Chłoniaki żołądka,
Rak żołądka typu EBV-dodatni.
Jak wykryć wirusa EBV?
Badania serologiczne,
PCR – wykrywanie materiału genetycznego wirusa,
Badania histopatologiczne (Onkolmed),
Konsultacje hematologiczne i onkologiczne.
5. Wirus HPV a nowotwory odbytu i jelita grubego
HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) kojarzy się głównie z rakiem szyjki macicy. Ale nie tylko. Niektóre typy HPV, zwłaszcza 16 i 18, są związane z rakiem odbytu i w rzadkich przypadkach – z rakiem jelita grubego.
Jakie objawy powinny Cię zaniepokoić?
Krwawienie z odbytu,
Ból w okolicach odbytu,
Zmiana rytmu wypróżnień,
Uczucie niepełnego wypróżnienia.
Diagnostyka i leczenie:
Rektoskopia (na miejscu w Onkolmed),
Cytologia analna,
Biopsja podejrzanej zmiany,
Konsultacje proktologiczne i onkologiczne.
6. Inne bakterie i wirusy a ryzyko nowotworowe
Choć rzadziej, inne drobnoustroje również mogą zwiększać ryzyko raka przewodu pokarmowego:
Bakterie:
Salmonella typhi – może prowadzić do raka pęcherzyka żółciowego,
Clostridium difficile – po nawracających zapaleniach może dojść do uszkodzeń jelita.
Wirusy:
Polioma wirusy (SV40, JC) – badania wskazują możliwy związek z rakiem jelita,
Cytomegalowirus (CMV) – może odgrywać rolę w zaburzeniach odporności i rozwoju raka.
7. Jak chronić się przed infekcjami i nowotworami przewodu pokarmowego?
Profilaktyka to podstawa!
Regularne badania przesiewowe (np. kolonoskopia, USG, cytologia analna),
Szczepienia – przeciwko HBV, HPV,
Higiena osobista i żywności,
Unikanie kontaktu z zakażonymi osobami,
Wczesne leczenie zakażeń,
Zdrowa dieta i aktywność fizyczna.
8. Kiedy udać się do lekarza?
Nie bagatelizuj objawów takich jak:
Bóle brzucha,
Przewlekła biegunka lub zaparcia,
Krwawienie z przewodu pokarmowego,
Szybka utrata masy ciała,
Przewlekłe zmęczenie.
W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie jesteśmy gotowi pomóc Ci na każdym etapie diagnostyki i leczenia – od badań po zaawansowane terapie onkologiczne. Nie czekaj aż będzie za późno.
Zapraszamy na konsultację do Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie!
Jeśli obawiasz się infekcji lub nowotworów przewodu pokarmowego, nie zwlekaj – umów się na wizytę u naszych specjalistów:
Onkolog kliniczny,
Chirurg onkologiczny,
W Onkolmed wykonasz na miejscu:
USG jamy brzusznej,
Rektoskopię,
Cytologię płynną (LBC) i zwykłą,
Biopsję cienkoigłową,
Badania histopatologiczne,
Badania krwi i moczu,
Testy wirusologiczne i mikrobiologiczne.
Skontaktuj się z nami telefonicznie lub przez formularz kontaktowy na stronie onkolmed.pl – zadbaj o swoje zdrowie już dziś!
Źródła naukowe:
World Health Organization – „Infections and Cancer: Factsheet”
National Cancer Institute (NCI) – „Cancer-Causing Infections”
GLOBOCAN 2020 – globalne dane o zachorowalności na nowotwory
IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans – Volume 100B
Plummer M et al., Helicobacter pylori infection and gastric cancer: recent evidence, BMJ, 2015
El-Serag HB, Hepatitis C infection and hepatocellular carcinoma: a review, J Gastroenterol Hepatol, 2012
Więcej danych: onkolmed.pl – aktualna oferta i zakres badań
