Osteosarcoma – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

1. Co to jest osteosarcoma?

Osteosarcoma, inaczej kostniakomięsak, to najczęstszy pierwotny nowotwór złośliwy kości. Wywodzi się z komórek produkujących osteoid (substancję budującą kość) i najczęściej lokalizuje się w przynasadach kości długich – szczególnie w okolicy kolan (kość udowa, piszczelowa) oraz ramienia.

To nowotwór agresywny, który szybko daje przerzuty, zwłaszcza do płuc. Występuje głównie u dzieci, nastolatków i młodych dorosłych, ale może pojawić się także u osób starszych, szczególnie w przebiegu tzw. wtórnych osteosarcom (po chorobach kości lub radioterapii).

2. Kto choruje na osteosarcoma?

Osteosarcoma najczęściej rozpoznawany jest u młodych osób:

• Dzieci i młodzież w wieku 10–20 lat – około 60% przypadków.

• Dorośli powyżej 40. roku życia – często jako zmiana wtórna po wcześniejszej chorobie kości (np. chorobie Pageta) lub po radioterapii.

Częstość występowania: około 3 przypadki na milion osób rocznie.

3. Przyczyny i czynniki ryzyka osteosarcoma

Główne przyczyny:

Osteosarcoma powstaje wskutek mutacji genetycznych w komórkach kostnych, które prowadzą do ich niekontrolowanego podziału. Choć nie zawsze udaje się wskazać dokładną przyczynę, istnieją znane czynniki ryzyka:

Czynniki ryzyka:

• Szybki wzrost kości w okresie dojrzewania – korelacja z intensywnym wzrostem.

• Czynniki genetyczne:

  • Zespół Li-Fraumeni (mutacja genu TP53),

  • Siatkówczak dziedziczny (retinoblastoma),

  • Zespół Rothmunda-Thomsona.

• Choroba Pageta – u dorosłych.

• Przebyta radioterapia – szczególnie w obrębie układu kostnego.

• Zaburzenia metaboliczne kości – rzadziej.

4. Objawy osteosarcoma

Wczesne rozpoznanie jest trudne, ponieważ objawy mogą być niespecyficzne i przypominać zwykłe urazy czy bóle wzrostowe.

Najczęstsze objawy:

• Ból kości, szczególnie nasilający się w nocy lub przy ruchu.

• Obrzęk i zaczerwienienie w okolicy guza.

• Ograniczenie ruchomości stawu przylegającego do zmiany.

• Utykanie – przy zajęciu kończyn dolnych.

• Złamanie patologiczne – bez wcześniejszego urazu.

• Objawy ogólne – rzadziej: gorączka, osłabienie, utrata masy ciała.

5. Diagnostyka osteosarcoma

Wczesna diagnostyka ma kluczowe znaczenie dla skuteczności leczenia. W Onkolmed Lecznica Onkologiczna stosujemy kompleksowe podejście do diagnozowania nowotworów kości.

Podstawowe metody diagnostyczne:

• Wywiad lekarski i badanie fizykalne.

• RTG (rentgen kości) – często pierwsze badanie, pokazuje zmiany destrukcyjne i rozrostowe.

• Rezonans magnetyczny (MRI) – określa rozległość zmiany, naciekanie tkanek miękkich.

• Tomografia komputerowa (CT) – szczególnie przy ocenie przerzutów do płuc.

• Scyntygrafia kości – ocena wieloogniskowości.

• Biopsja – potwierdzenie histopatologiczne typu guza. Możliwa u nas w Onkolmed.

Badania dodatkowe:

• Badania krwi (OB, CRP, ALP – fosfataza zasadowa),

• PET-CT – przy zaawansowanych zmianach i planowaniu leczenia.

6. Leczenie osteosarcoma – metody stosowane w Polsce i na świecie

1. Chemioterapia (neoadjuwantowa i adjuwantowa)

Stosowana przed operacją w celu zmniejszenia guza oraz po operacji, aby zniszczyć pozostałe komórki nowotworowe. Standardem są schematy wielolekowe: MAP (metotreksat, doksorubicyna, cisplatyna).

2. Chirurgia

Główny filar leczenia. W Onkolmed współpracujemy z chirurgami onkologicznymi i ortopedami specjalizującymi się w resekcjach onkologicznych:

• Operacje oszczędzające kończynę – z rekonstrukcją kości.

• Amputacje – stosowane tylko w przypadku braku możliwości zachowania kończyny.

3. Radioterapia

Zastosowanie ograniczone – głównie w przypadkach nieoperacyjnych lub paliatywnych. Niektóre typy osteosarcoma są oporne na promieniowanie.

4. Immunoterapia i terapie celowane

Obiecujące w badaniach klinicznych. Trwają prace nad wykorzystaniem inhibitorów checkpointów i leków celowanych molekularnie.

7. Jak wygląda leczenie w Onkolmed Lecznica Onkologiczna?

W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie oferujemy:

• Konsultacje u onkologów klinicznych, chirurgów onkologicznych, radiologów,
• Współpracę z ortopedami onkologicznymi,
• Diagnostykę obrazową na wysokim poziomie (MRI, CT, USG, biopsje),
• Możliwość kwalifikacji do leczenia w renomowanych ośrodkach klinicznych współpracujących z nami,
• Indywidualne podejście do pacjenta, pełne wsparcie psychologiczne i opiekę koordynatora leczenia.

8. Specjaliści, którzy zajmują się leczeniem osteosarcoma

W Onkolmed dostępni są lekarze specjalizujący się w leczeniu nowotworów kości:

• Onkolog kliniczny – prowadzenie chemioterapii,

• Chirurg onkologiczny – operacje usunięcia guza,

• Radiolog i radioterapeuta – obrazowanie i ewentualne leczenie promieniowaniem,

• Neurolog dziecięcy – w przypadku młodych pacjentów,

• Psychoonkolog – wsparcie emocjonalne i motywacyjne.

9. Nowoczesne metody terapeutyczne i badania kliniczne

Nowe metody leczenia osteosarcoma obejmują:

• Leki celowane (np. pazopanib, sorafenib – badania fazy II i III),

• Immunoterapię (np. PD-1 inhibitors),

• Terapie genowe i komórkowe – CAR-T (badania eksperymentalne),

• Nanoonkologię – badania nad nanocząsteczkami przenoszącymi leki bezpośrednio do guza.

W Onkolmed możemy skierować pacjenta do udziału w badaniach klinicznych prowadzonych w wiodących ośrodkach onkologicznych w Polsce.

10. Źródła wiedzy:

• Isakoff MS, Bielack SS, Meltzer P, Gorlick R. Osteosarcoma: current treatment and a collaborative pathway to success. J Clin Oncol. 2015.

• NCCN Guidelines (National Comprehensive Cancer Network) – Bone Cancer.

• WHO Classification of Tumours: Soft Tissue and Bone Tumours, 2020.

• ClinicalTrials.gov – badania kliniczne w osteosarcoma.

• Onkolmed – wiedza i doświadczenie zespołu specjalistów.

11. Zaproszenie na konsultację

Jeśli zauważyłeś u siebie lub swojego dziecka niepokojące objawy takie jak: ból kości, obrzęk kończyny, trudność w poruszaniu się – nie zwlekaj z wizytą u specjalisty.

Nasi specjaliści zapewnią Ci kompleksową diagnostykę, fachową opiekę i dostęp do najnowszych metod leczenia osteosarcoma.