Gorączka u osoby chorej na nowotwór złośliwy - przyczyny, rodzaje

Skąd bierze się gorączka  u chorych na nowotwór?

Gorączka u chorych na nowotwór złośliwy najczęściej ma pochodzenie zakaźne. Niekiedy występuje hipertermia w wyniku rozregulowania mechanizmów termoregulacji (np. w przebiegu niektórych zaburzeń metabolicznych lub po lekach neuroleptycznych). Spotyka się też gorączkę polekową. U części chorych gorączka ma charakter paranowotworowy w wyniku działania polipeptydowych cytokin pirogennych (IL-1, IL-6, TNF, interferony — INF-a, -b lub -g). Cytokiny mogą być wydzielane w wyniku pobudzenia przez komórki odczynu zapalnego (monocyty, limfocyty, neutrofile) lub wytwarzane samoistnie przez niektóre złośliwe nowotwory bez udziału dodatkowego bodźca (tzw. pirogeny endogenne). Cytokiny pirogenne dostają się do podwzgórza i powodują uwalnianie prostaglandyny E2, która oddziałuje z ośrodkiem naczynioruchowym. Pirogenne cytokiny są szczególnie często wytwarzane w przebiegu ostrych i przewlekłych białaczek szpikowych, limfatycznych białaczek przewlekłych, szpiczaka plazmocytowego i chłoniaków (rzadziej w nowotworach złośliwych litych — czerniaku, raku z komórek wątrobowych, mięsakach, raku jajnika)
Gorączka paranowotworowa na ogół ustępuje w następstwie skutecznego leczenia nowotworu złośliwego. W pierwszej kolejności należy wykluczyć tło zakaźne gorączki (inne przyczyny niż zakażenie stanowią około 5%). Poza leczeniem przeciwnowotworowym podstawą postępowania jest stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Niektórzy autorzy uważają za celowe wykonanie testu różnicującego pochodzenie zakaźne od paranowotworowego (tzw. test „naprosynowy”). W gorączce o nieustalonym pochodzeniu możliwe jest stosowanie naprosynu, diklofenaku lub indometacyny. Mechanizm działania niesteroidowych leków przeciwzapalnych opiera się na hamowaniu prostaglandyn, które odpowiadają za tworzenie cytokin pirogennych.

Jakie są rodzaje i przyczyny gorączki nowotworowej?

U pacjentów onkologicznych gorączka jest najczęściej objawem zakażenia, którego podłożem mogą być wirusy, bakterie, grzyby lub pasożyty. Zakażeniom sprzyja nie tylko obecność guza nowotworowego, ale także postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne (implementacja cewników, niektóre leki, leczenie operacyjne, powikłania po chemioterapii i radioterapii). Gorączka u pacjenta z nowotworem może być również pierwszym objawem progresji choroby, obecności zmian martwiczych w obrębie guza lub zmian przerzutowych. Podwyższona temperatura ciała może być następstwem stosowanego leczenia, a w około 10% przypadków nie udaje się ustalić jej przyczyn (FUO – gorączka o nieznanej przyczynie). Wyróżnia się kilka szczególnych postaci gorączki występujące u chorych w opiece paliatywnej:

Gorączka nowowtworowa

Definiowana jako gorączka wywołana przez chorobę nowotworową. Może wystąpić w przebiegu każdej choroby nowotworowej lub stanowić jej pierwszy objaw. Gorączka nowotworowa może stanowić symptom wznowy procesu nowotworowego po leczeniu lub świadczyć o pojawieniu się przerzutów.
Szczególnie często pojawia się u chorych na nowotwory układu chłonnego i krwiotwórczego oraz w przypadku guzów litych o dużej masie i  cechami martwicy. Przyczyną gorączki nowotworowej jest zdolność komórek nowotworowych do produkcji cytokin o charakterze pirogennym.
Gorączka nowotworowa nie odznacza się szczególnymi cechami, które z całą pewnością pozwalają na jej odróżnienie od gorączki spowodowanej infekcją. Jej rozpoznanie jest rozpoznaniem z wykluczenia, które stawiane jest po analizie obrazu klinicznego oraz wykonanych badań laboratoryjnych i obrazowych.

Gorączka neuropeniczna

Oznacza gorączkę występującą u chorych z neutropenią. Neutropenia u pacjentów onkologicznych jest najczęściej skutkiem zaburzenia wytwarzania granulocytów obojętnochłonnych w szpiku kostnym na skutek działania cytostatyków. W 70% przypadków przyczyną gorączki neutropenicznej u chorych na raka jest zakażenie.
Rozpoznanie gorączki neutropenicznej wymaga spełnienia dwóch warunków:

• stwierdzenia liczby granulocytów obojętnochłonnych poniżej 500/µl lub poniżej 1000/µl z przewidywanym spadkiem w ciągu 48 godzin,
• gorączki (temperatura ciała mierzona w okolicy pachowej) powyżej 38,5°C, utrzymująca się co najmniej przez godzinę lub objawów klinicznych posocznicy.
• Gorączka neutropeniczna u pacjenta onkologicznego może wymagać hospitalizacji.

Gorączka indukowana przez leki przeciwnowotworowe

Gorączka tego typu występuje w związku czasowym z przyjmowanymi lekami – przy jednoczesnym wykluczeniu innych jej przyczyn. Cechą charakterystyczną gorączki po chemioterapii jest jej ustąpienie wraz z eliminacją z organizmu leku o właściwościach pirogennych (lek oddziałujący na ośrodek termoregulacyjny). Gorączce może towarzyszyć wysypka, obwodowa eozynofilia i podwyższona wartość OB.
Podejrzenie gorączki wywołanej przez leki onkologiczne można wysuwać, gdy wzrost temperatury ciała następuje do 12 godzin po podaniu leku przeciwnowotworowego, a następnie w ciągu kolejnych 24 godzin temperatura ciała powraca do wartości prawidłowych. Gorączka może wystąpić w każdym momencie stosowania określonej terapii.

Gorączka neurogenna

Gorączka neurogenna (ośrodkowa) stanowi wynik uszkodzenia podwzgórza w przebiegu chorób ośrodkowego układu nerwowego – guzów mózgu, przerzutów do mózgu czy naciekania opon mózgowych. Badania pokazują, że gorączka neurogenna stanowi niekorzystny objaw.
Symptomami mogącymi sugerować podejrzenie gorączki neurogennej są utrzymywanie się gorączki pomimo antybiotykoterapii oraz oporność na powszechnie stosowane leki przeciwgorączkowe.

Jakie są metody leczenia gorączki nowotworowej?

Gorączka u osoby chorej na nowotwór, podobnie jak u innych chorych osób, jest objawem walki organizmu z chorobą. W leczeniu stosuje się leczenie przyczyny wysokiej gorączki. U pacjentów z nowotworem podaje się leki przeciwnowotworowe. Każda gorączka powinna być zgłoszona lekarzowi prowadzącemu i razem powinno być ustalone postępowanie.
Pacjent samodzielnie może zastosować leczenie pozafarmakologicznew celu obniżenia gorączki. Należy wtedy:

• dużo pić wody,
• ubrać się w rzeczy przewiewne i z naturalnych tkanin,
• robić okłady schładzające organizm.

Gdzie pójść na konsultację do lekarza onkologa?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to prywatna przychodnia w której przyjmują bardzo dobrzy lekarze onkolodzy specjalizujący się w leczeniu różnych rodzajów nowotworów.

W celu umówienia się na konsultację u onkologa, skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337.

Źródła:
journals.viamedica.pl/advances_in_palliative_medicine/article/download/29633/24384
zwrotnikraka.pl/goraczka-w-przebiegu-choroby-nowotworowej/