Opcje ustawieńWCAGIkona do zmiany kontrastu
ABC Zdrowia
Lis202017

20 Lis 2017

Migrena - przyczyny i leczenie

Jaką chorobą jest migrena?

Migrena jest chorobą przewlekłą powodującą uciążliwe bóle głowy. Migrenowy ból głowy jest najbardziej symptomatycznym i najbardziej dotkliwym objawem migreny. Szacuje się, że na migrenę może cierpieć nawet do 20% populacji. Zarówno częstotliwość występowania jak i skala bólu migrenowego, który może paraliżować życie codzienne pacjenta sprawiają, że choroba wciąż stanowi poważne wyzwanie dla medycyny.

Nie każdy ból głowy to migrena. Migrenę od innych bólów głowy wyróżnia kilka cech:

  • ból ma charakter napadowy, jest określany jako tętniący,
  • ból migrenowy zwykle zaczyna się jednostronnie,
  • migrenowy ból jest silny i występuje przewlekle,
  • napady migrenowego bólu mogą trwać od 4 do 72 godzin,
  • ból może pojawić się cyklach kilkunastominutowych lub trwać nieprzerwanie parę godzin,
  • napady bólu migrenowego są nawracające, w zależności od pacjenta przerwy pomiędzy atakami mogą trwać od kilku dni do kilku miesięcy, 
  • ból migrenowy, jest na tyle dokuczliwy, że ogranicza codzienna aktywność życiową chorego.

Migrena – jakie są przyczyny migreny?

Przyczyny migreny nie zostały do końca poznane, jednak uważa się, że jest związana z nadmiernym wydzielaniem serotoniny – neuroprzekaźnika zapewniającego odpowiednie napięcie naczyń krwionośnych w mózgu. Mechanizm ten prowadzi do gwałtownego skurczu, a w następstwie samoregulacji – do rozkurczenia tych naczyń. Proces ten odbierany jest właśnie jako ból głowy, czyli reprezentatywny i najbardziej uciążliwy objaw migreny. Pierwsze objawy migreny pojawiają się często w dzieciństwie, w okresie poprzedzającym dojrzewanie. Występuje wówczas silny, pulsujący ból w rejonie skroni połączony z zawrotami głowy. Rozwój choroby przypada na wiek dojrzały. Na największą uciążliwość migreny uskarżają się pacjenci około 40 roku życia.
Częściej na migrenę chorują kobiety niż mężczyźni. Największe ryzyko zachorowania występuje pomiędzy 25. a 55. rokiem życia. Otyłość, nadciśnienie tętnicze, niedoczynność tarczycy oraz zaburzenia snu mogą również predysponować do pojawienia się migreny.

Migrena – jak przebiega leczenie migreny?

Leczenie migreny obejmuje 4 elementy:

  • edukacja pacjenta – wyjaśnienie istoty choroby, uspokojenie, że nie jest to choroba groźna, omówienie programu leczenia itd.,
  • unikanie – o ile to możliwe – czynników prowokujących napady,
  • leczenie doraźne napadów,
  • leczenie profilaktyczne (zapobiegawcze).

W leczeniu doraźnym napadów stosuje się różne leki, a mianowicie:

  • nieswoiste, tj. zwykłe środki przeciwbólowe (tradycyjne: kwas acetylosalicylowy, paracetamol, metamizol, naproksen, ibuprofen, ketoprofen i nowe: nabumeton,
  • meloksykam, rofekoksyb, celekoksyb) – dawka musi być dostatecznie duża,
  • swoiste (tzn. działające tylko na ból migrenowy): ergotamina, tryptany,
  • przeciwwymiotne (np. metoklopramid, tietylperazyna, prochlorperazyna),
  • uspokajające (np. benzodiazepiny).

W lekkich i niektórych średnio ciężkich napadach skuteczne są leki nieswoiste, wsparte środkami przeciwwymiotnymi. Większość średnio ciężkich i ciężkich napadów wymaga zastosowania leków swoistych. Dawniej chętnie podawano ergotaminę (bardzo ostrożnie w wieku podeszłym), a obecnie dominują tu tryptany.
Tryptany działają znacznie skuteczniej niż poprzednio omówione leki, nadają się do przerywania średnio ciężkich i ciężkich napadów, które łagodzą lub przerywają w ciągu 2-4 godz. u co najmniej 70% przypadków. Mają jednak poważne przeciwwskazania (m.in. choroba wieńcowa, obecność wyraźnych czynników jej ryzyka, nadciśnienie tętnicze, późny wiek – stąd konieczna ostrożność u pacjentów geriatrycznych). Inną niedogodność stanowi krótki okres półtrwania tryptanów, co powoduje nawroty napadów (ponowny napad w ciągu 24 godz.). Te jednak łatwo poddają się ponownemu zastosowaniu tego samego tryptanu. W celu zapobieżenia nawrotom niektórzy zalecają łączenie tryptanu z lekiem przeciwbólowym (dłuższy okres półtrwania). Wszystkie tryptany są zasadniczo ekwipotencjalne i klinicyści na ogół nie wypowiadają się, że któryś z wymienionych jest lepszy.
Nudności i wymioty są w napadzie migreny nierzadko bardzo dokuczliwe, nawet bardziej niż ból. Dlatego w toku zwalczania napadu dodaje się lek przeciwwymiotny. Tryptany z założenia działają również przeciwwymiotnie, ale ich działanie w tym kierunku czasem nie jest wystarczające i wtedy można je łączyć z metoklopramidem lub tietylperazyną.
Niektórzy klinicyści zalecają zastosowanie w napadach migrenowych także leków uspokajających (np. z grupy benzodwuazepiny), uzasadniając to znanym faktem, że jeśli chory w czasie napadu migrenowego zaśnie, to może obudzić się już bez dolegliwości.
Leczenie profilaktyczne, tzn. stosowanie leków między napadami, aby zapobiec tym ostatnim, podejmuje się obecnie, gdy migreny nie można opanować działaniem doraźnym.
Osobliwości migreny w wieku podeszłym to przede wszystkim zwiększona częstość migreny transformowanej.
Kolejna osobliwość migreny w wieku podeszłym to ograniczenie napadów do samej aury. Napady te wymagają ostrożnego różnicowania z przemijającymi atakami niedokrwiennymi. Różnicowanie to ma istotne znaczenie, gdyż te ostatnie stanowią sygnał zagrożenia udarem niedokrwiennym, natomiast migrena nie przedstawia żadnego zagrożenia. Dalsza osobliwość migreny wieku podeszłego to trudności terapeutyczne wynikające z przeciwwskazań np. do stosowania tryptanów lub flunaryzyny. Warto również pamiętać, że tak powszechnie podawane leki, jak środki przeciwnadciśnieniowe lub wieńcowe, które rozszerzają naczynia, mogą nasilać, a nawet prowokować napady migreny (np. nitraty).

W celu umówienia się na konsultację u lekarza rodzinnego, neurologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

fundusze-europejskie
rzeczpospolita-polska
rzeczpospolita-polska
europejski_fundusz_spoleczny