Opcje ustawieńWCAGIkona do zmiany kontrastu
ABC Zdrowia
Wrz152021

15 Wrz 2021

Małoinwazyjne metody operacyjnego leczenia raka endometrium

Co to jest rak endometrium (trzonu macicy)?

Rak trzonu macicy, inaczej nowotwór endometrium to choroba, która według statystyk dotyka najczęściej kobiety między 50 a 70 rokiem życia. Powstaje z tkanki, która wyściela macicę, dlatego najczęściej diagnozowane w przypadku nowotworu endometrium są gruczolakoraki (powstające z komórek, które produkują śluz lub inne płyny). Jest drugim po raku szyjki macicy najczęściej wykrywanym nowotworem złośliwym kobiecych narządów rodnych. Wg statystyk światowych stanowi 4,8 % nowotworów rozpoznawanych u kobiet, co czyni go szóstym najczęstszym nowotworem występującym w żeńskiej populacji na świecie.

2 na 100 kobiet w Europie choruje na raka trzonu macicy. 25% z nich jest wciąż w młodym wieku i miesiączkuje. Niemniej jednak najczęściej rozpoznaje się go u kobiet w okresie okołomenopauzalnym, a więc pomiędzy 55 a 64 rokiem życia, jak również u kobiet po 70 roku życia.
Wyodrębniono dwa rodzaje raka trzonu macicy, które różnią się od siebie wiekiem w którym zachodzi do zachorowania oraz  agresywnością są to:

  • nowotwór typu I – najczęściej występujący głównie w okresie menopauzy. Występuje z powodu rozrostu endometrium stymulowanego przez estrogeny.
  • nowotwór typu II – to rzadszy rodzaj raka trzonu macicy, występujący u kobiet po sześćdziesiątym i siedemdziesiątym roku życia. Jego rozwój nie ma żadnego związku ze stymulacją hormonalną, jest to rak surowiczy, który niestety ma gorsze rokowania w zakresie możliwości wyleczenia.

Przyczyny zachorowań nie są do końca znane, natomiast specjaliści określili pewne czynniki ryzyka, które znacznie zwiększają prawdopodobieństwo występowania nowotworu endometrium u kobiet.

Leczenie chirurgiczne raka trzonu macicy polega na usunięciu macicy, obu jajników i jajowodów wraz z guzem nowotworowym. Operację taką nazwya się histerektomią, a usunięcie obu jajników i jajowodów nazywa się obustronną salpingo-owariektomią lub obustronną adneksektomią.
Rodzaj leczenia uzależniony jest od stopnia zaawansowania nowotworu wg klasyfikacji FIGO. W przypadku I stopnia nowotworu rak endometrium leczony jest operacyjnie a zabieg polega na  wycięciu macicy razem z przydatkami wraz z okolicznymi węzłami chłonnymi. Jeżeli w obrazie klinicznym uwidoczniono głębokie naciekanie na okoliczne narządy, dodatkowo wdraża się radioterapię jako formę leczenia uzupełniającego.  W II stopniu raka trzonu macicy również przeprowadzany jest zabieg operacyjny, podczas, którego usuwa się macicę z przydatkami oraz dodatkowo węzły chłonne: biodrowe oraz  paraaortalne (wzdłuż aorty i dużej żyły dolnej). W leczeniu stosuje się również adjuwantową radioterapię.  Leczenie III oraz IV stopnia nowotworu endometrium uzależnione jest do stadium zaawansowania choroby. W większości przypadków stosuje się leczenie skojarzone polegające na połączeniu paru metod najczęściej chemio i radioterapii. Radioterapia jest metodą polegającą na napromieniowaniu okolicy w której znajdował się nowotwór celem zniszczenia pozostałych komórek nowotworowych. Chemioterapia ma natomiast za zadanie zabić szybko dzielące się komórki nowotworowe. W sytuacji kiedy mamy do czynienia z rakiem z przerzutami najczęściej stosuje się terapię hormonalną w której wykorzystywane są progestageny. Terapię tą stosuje się również u pacjentek, które planują mieć dzieci i w ich przypadku leczenie polega na wielomiesięcznym stosowaniu preparatów z progesteronem (dosutnie lub domięśniowo). W przypadku pacjentek w wieku rozrodczym pół roku po rozpoznaniu i wdrożeniu leczenia farmakologicznego hormonalnego dodatkowo wykonywane są diagnostyczne łyżeczkowania macicy mające na celu ocenę histopatologiczną pobranego materiału. Powtarza się je w odstępach co 6 miesięcy, aż do momentu uzyskania trzech kolejnych prawidłowych wyników badań.

Jakie są małoinwazyjne metody operacyjnego leczenia raka endometrium?

W większości przypadków konieczny jest zabieg operacyjny. Obecnie pacjentki mają do wyboru wiele możliwości leczenia zabiegowego, wśród nich są również małoinwazyjne zabiegi laparoskopowe, czy też jeszcze bardziej zaawansowane zabiegi wykonywane w asyście robota da Vinci. Zabiegi małoinwazyjne mają wiele zalet i niosą ze sobą istotne korzyści dla pacjentek. Wśród najważniejszych należy wymienić  minimalne nacięcie chirurgiczne ograniczające się do 4 (laparoskopia) lub 5 (metoda robotyczna) otworów w powłokach brzusznych o średnicy 1 cm. Zabiegi te cechuje również wyjątkową precyzja operacji, co pozwala na zmniejszenie bólu  pooperacyjnego, zmniejszenie ryzyka infekcji, jak również ma zalety estetyczne w postaci minimalnych blizn.

Jaka jest przewaga zabiegu chirurgicznego z wykorzystaniem robota da Vinci nad zabiegiem laparoskopowym?

Przewaga chirurgii robotycznej nad laparotomią w leczeniu endometriozy opiera się na stwierdzeniu „widzisz lepiej, robisz lepiej". Jest to metoda z wyboru w przypadku choroby minimalnej lub łagodnej. Celem zabiegu jest wycięcie wszystkich widocznych ognisk endometriozy wraz z ogniskami głęboko naciekającymi oraz torbieli jajników i, co najważniejsze, przywrócenie prawidłowych stosunków anatomicznych. W pokonaniu trudności w rozróżnianiu subtelnych ognisk na surowiczej powierzchni otrzewnej z pomocą przychodzi system da Vinci. Dzięki 20-krotnemu powiększeniu obrazu oraz wizualizacji 3D HD w połączeniu ze swobodą manewrowania narzędziami możliwe są operacje zaawansowanych stadiów choroby, które wcześniej zarezerwowane były dla laparotomii lub wysokospecjalistycznych ośrodków chirurgii małoinwazyjnej. System da Vinci umożliwia również, w porównaniu z laparoskopią, gdzie narzędzia są sztywne i przedłużone, dostęp do głębokich wszczepów endometriozy odbytniczo-pochwowej. W porównaniu z laparotomią zabieg przy użyciu systemu robotycznego da Vinci cechuje się: 

  • większą precyzją,
  • mniejszą utratą krwi,
  • niskim współczynnikiem konwersji do laparotomii,
  • mniejszym zapotrzebowaniem na środki przeciwbólowe,
  • krótszą hospitalizacją,
  • małym nacięciem i niewielkimi bliznami pooperacyjnymi.

Potencjalne ryzyko jest podobne do laparoskopii i obejmuje uszkodzenie pęcherza, ropień w obrębie usuwanych zmian, urazy dróg moczowych czy niedrożność i perforacje jelit

Dla jakich pacjentek ma zastosowanie robota da Vinci w operacyjnym leczeniu raka endometrium?

Wykorzystanie systemu robotycznego da Vinci pozwala wykonać zabieg minimalnie inwazyjny, a przy tym charakteryzujący się wysoką precyzją, dzięki temu możliwe jest usunięcie nowotworu i zachowanie jakości życia pacjentki po operacji. Wśród spodziewanych istotnych korzyści programu są takie wartości, jak:

  • mniejszy ból,
  • mniejsze krwawienie śródoperacyjne,
  • mniejsza ilość powikłań śród- i postoperacyjnych.

Możliwość zastosowania robota da Vinci w operacyjnym leczeniu jest też szczególnie ważna dla pacjentek ze znacznym stopniem otyłości, u których gojenie ran pooperacyjnych po zastosowaniu chirurgii klasycznej jest szczególnie trudne. 
Zastosowanie robota da Vinci w operacyjnym leczeniu raka endometrium  jest szczególnie istotne dla pacjentek ze znacznym stopniem otyłości, albowiem w większości przypadków nie są one kwalifikowane do procedur małoinwazyjnych a propozycja techniki operacyjnej ogranicza się do metody tradycyjnej (otwartej). W Szpitalu na Klinach Pacjentki nawet bardzo otyłe mogą liczyć na zabieg minimalnie inwazyjny z wykorzystaniem robota da Vinci. Ramiona robota oraz sposób ich wprowadzania do ciała pacjentki stwarzają doskonałe warunki do przeprowadzania zabiegu w ten sposób, co pozwala uniknąć typowych i częstych w przypadku pacjentek dotkniętych otyłością powikłań takich jak:

  • zaburzenia w gojeniu się ran,
  • rozejście się brzegów rany,
  • powstanie nieprawidłowej tkanki bliznowatej.

Dzięki zastosowaniu robota minimalizowane jest również ryzyko groźnych infekcji ran.  Znacznie szybciej przebiega także rekonwalescencja i powrót do aktywności życiowej i zawodowej.

Gdzie pójść do ginekologa onkologa na konsultację kwalifikującą do zabiegu przy użyciu robota chirurgicznego da Vinci?

W Polsce jest na razie mało ośrodków zdrowia, które kwalifikują do zabiegu przy użyciu robota chirurgicznego da Vinci. Jednym z nich jest Onkolmed Lecznica Onkologiczna, w którym działa Poradnia Ginekologii Ogólnej i Onkologicznej. Przyjmują w niej jedni z najlepszych specjalistów w Polsce a wśród nich bardzo dobry lekarz ginekolog, który kwalifikuje do zabiegu chirurgicznego przy użyciu robota da Vinci i przeprowadza go w szpitalu.

W celu umówienia się na konsultację i wykonanie zabiegu chirurgicznego robotem da Vinci skontaktuj się z Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod nr tel. +48222902337

Źródła:
zabiegidavinci.pl/baza-wiedzy/rak-trzonu-macicy/leczenie-raka-endometrium/
zabiegidavinci.pl/ginekologiada-vinci/rak-trzonu-macicy-endometrium/
pfsz.org/2021/02/12/leczenie-raka-szyjki-i-trzonu-macicy-z-wykorzystaniem-robota-da-vinci/
podyplomie.pl/ginekologia/15585,robotyka-w-ginekologii?page=2
podyplomie.pl/ginekologia/15585,robotyka-w-ginekologii?page=3

fundusze-europejskie
rzeczpospolita-polska
rzeczpospolita-polska
europejski_fundusz_spoleczny